Πως θα εφαρμόσετε μια Ανάλυση SWOT στην επιχείρηση σας

Στο άρθρο αυτό θα δούμε κάποια βασικά στοιχεία για την SWOT Analysis, και θα σας δείξουμε πως μπορείτε να την χρησιμοποιήσετε στην επιχείρηση σας. Η SWOT Analysis, παρόλο που περάσανε περισσότερα από 40 χρόνια από τότε που αναπτύχθηκε, θεωρείτε ακόμα και σήμερα σημαντικό “εργαλείο” στην λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων και όχι μόνο. Πατέρας της SWOT Analysis φέρεται να είναι ο Albert Humphrey, καθηγητής την δεκαετία του 60 και 70 στο Stanford University.

Η Ανάλυση SWOT εξετάζει τα Ισχυρά (Strengths) και Αδύναμα σημεία (Weaknesses) μιας επιχείρησης, τις Ευκαιρίες (Opportunities) και Απειλές (Threats) από το περιβάλλον που δραστηριοποιείται. Χρησιμοποιείτε από πολλές επιχειρήσεις προκειμένου να αξιολογήσουν την κατάσταση που βρίσκονται σήμερα με σκοπό να πάρουν αποφάσεις και να διαμορφώσουν έτσι την μελλοντική στρατηγική τους.

Η Ανάλυση SWOT χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη. Στην ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης που είναι τα Δυνατά (Strengths) και Αδύναμα (Weaknesses) σημεία, και στην ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης που είναι οι Ευκαιρίες (Opportunities) και οι απειλές (Threats).

Παρακάτω θα σας βοηθήσουμε να εφαρμόσετε μια ανάλυση SWOT για την επιχείρηση σας.

Οι Δυνατότητες και οι Αδυναμίες της επιχείρησης είναι εσωτερικοί παράγοντες που εντοπίζονται από την ανάλυση και των λειτουργιών και συστημάτων της επιχείρησης.

Τα ΔΥΝΑΤΑ σημεία σε μια επιχείρηση μπορούν να περιλαμβάνουν:

• Κάποια “ειδικά” προϊόντα και υπηρεσίες που δεν υπάρχουν στην αγορά.
• Υγιής οικονομική κατάσταση (ταμειακές ροές, αυξανόμενος κύκλος εργασιών και κερδοφορία, κλπ.).
• Σωστή οικονομική διαχείριση.
• Ισχυρή πιστοληπτική ικανότητα και καλή σχέση με την τράπεζα.
• Καλή φήμη και brand name.
• Ηγέτης σε ένα επιλεγμένο τμήμα της αγοράς (niche market).
• Ύπαρξη πατέντας ή πνευματικών δικαιωμάτων.
• Εκπαιδευμένους και έμπιστους υπαλλήλους.
• Η γνώση και εμπειρία του αντικειμένου.
• Η καλή τοποθεσία της επιχείρησης.
• Η απάντηση στην ερώτηση, “τι είναι αυτό που κάνουμε καλά;”
• Το “ανταγωνιστικό πλεονέκτημα” της επιχείρησης!
• Κάτι το οποίο προσφέρει η επιχείρηση το οποίο δεν προσφέρει κανείς άλλος!

Τα ΑΔΥΝΑΤΑ σημεία ή τα σημεία που μειονεκτεί η επιχείρησή μπορούν να είναι:

• Η κακή οικονομική διαχείριση.
• Οι μικρές ικανότητες διοίκησης και οργάνωσης της επιχείρησης.
• Το ανεπαρκές κεφάλαιο κίνησης.
• Αδυναμία είσπραξης οφειλών από πελάτες.
• Μη υιοθέτηση πρακτικών μάρκετινγκ.
• Το μη εξειδικευμένο και ανεκπαίδευτο προσωπικό της επιχείρησης.
• Προβλήματα στις λειτουργίες της (π.χ. στην παραγωγή, διανομή, προώθηση, τιμολόγηση, κτλ.)
• Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις: “τι είναι αυτό που ΔΕΝ κάνουμε καλά;”, “σε ποια σημεία υστερούμε έναντι του ανταγωνισμού;”, “τι θα πρέπει να αποφύγουμε;”

Οι Ευκαιρίες και Απειλές της επιχείρησης εντοπίζονται από την μελέτη του εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο και δραστηριοποιείτε η επιχείρηση. Εξωγενείς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την λειτουργία της επιχείρησης είναι οι πολιτικοί παράγοντες (ένα καινούριο νομοσχέδιο, ή ακόμα και μια αλλαγή στην κυβέρνηση), οικονομικοί (αύξηση φορολογίας, μείωση επιτοκίων), κοινωνικοί (αύξηση πληθυσμού, ανεργία) και τεχνολογικοί (νέες μεθόδους παραγωγής, νέες τεχνολογίες, ).

Οι ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ σε μια επιχείρηση μπορούν να περιλαμβάνουν:

• Νέες υποδομές που δημιουργούνται (πχ. Εγνατία Οδός, Βιοτεχνικές Περιοχές, κλπ.).
• Οι επιδοτήσεις από αναπτυξιακά Εθνικά και Ευρωπαϊκά προγράμματα (πχ. ΕΣΠΑ).
• Τα “κενά” στην αγορά τα οποία να μπορεί να τα καλύψει η επιχείρησή σας.
• Η “ανάγκη” για νέα προϊόντα και υπηρεσίες από τους καταναλωτές.
• Οι αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών.
• Η ανάπτυξη νέων καναλιών διανομής (π.χ. μέσω του Διαδικτύου).
• Η τεχνολογική πρόοδος (νέα υλικά, νέες μέθοδοι παραγωγής, έξυπνα συστήματα, κλπ.).
• Οι νέοι τρόπου εύρεσης και αγοράς προϊόντων από τους καταναλωτές (πχ. amazon, e-shop, eBay, κλπ.).
• Οι νέοι τρόπου δικτύωσης των νέων (πχ. blogs, facebook, κλπ.).

Οι ΚΙΝΔΥΝΟΙ (ή απειλές) που μπορούν να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:

• Μια Παγκόσμια Οικονομική Κρίση.
• Μια ενδεχόμενη μείωση της κατανάλωσης.
• Η αύξηση του ανταγωνισμού.
• Η είσοδος πολλών νέων επιχειρήσεων στην αγορά.
• Μια ενδεχόμενη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
• Η υπερβολική εξάρτηση από έναν Προμηθευτή.
• Η αύξηση των τιμών από τους Προμηθευτές
• Αλλαγές στη νομοθεσία (πχ. αύξηση φορολογίας, επιπλέων άδειες ή εγκρίσεις για άδεια λειτουργίας, κλπ.)
• Οι Διεθνές πολιτικό-οικονομικές συγκυρίες (π.χ τρομοκρατία, αύξηση πετρελαίου, κλπ.).
• Μια ενδεχόμενη αύξηση του πληθωρισμού και των επιτοκίων.
• Η μη κάλυψη οικονομικών υποχρεώσεων από πελάτες (πχ. αύξηση ακάλυπτων επιταγών, κλπ.).

Είναι στο χέρι σας να βρείτε τον τρόπο ώστε να μετατρέψετε τις “απειλές” σε “ευκαιρίες”. Εξάλλου λέγεται, ότι κάθε απειλή είναι απλά μια συγκαλυμμένη ευκαιρία!

Τι μπορείτε να κάνετε με την ανάλυση SWOT
Η ανάλυση SWOT μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για κάθε επιχείρηση. Μέσω αυτού μπορείτε να εντοπίσετε και να αξιοποιήσετε τα Δυνατά σημεία της επιχείρησης, να επενδύσετε πάνω σε αυτά και να εκμεταλλευτείτε τις μελλοντικές ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν. Μπορείτε να προσδιορίσετε τις Απειλές και τους Κινδύνους που θα παρουσιαστούν και να τους αποφύγετε με τα κατάλληλα βήματα.

Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι η αξιολόγηση της υπάρχουσας στρατηγικής θα βοηθήσει στην διαμόρφωση της νέας. Οι πληροφορίες και οι γνώσεις που θα αποκτήσετε μέσα από την διαδικασία της SWOT Analysis, θα μειώνουν σημαντικά το ρίσκο κατά την διαδικασία λήψης αποφάσεων. Θα σας δοθεί έτσι η δυνατότητα να προβείτε σε μελετημένες και στρατηγικού τύπου αποφάσεις.

Εσείς από την πλευρά σας βρείτε τα Δυνατά σημεία της επιχείρηση σας, και επενδύστε σε αυτά. Βρείτε τα Αδύνατα, και διορθώστε τα. Εκμεταλλευτείτε της μελλοντικές Ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν. Εντοπίστε τους πιθανούς Κινδύνους και προετοιμαστείτε κατάλληλα! Μην αφήνετε τα πράγματα στην τύχη τους! Καταγράψτε τα όλα και φτιάξτε ένα απλό πλάνο εφαρμογής και υλοποίησης!

Διαβάστε επίσης τα παρακάτω σχετικά άρθρα:

• Στρατηγική Επιχειρήσεων: SWOT Analysis
• Τι είναι στρατηγική;
• Πως θα φτιάξετε το δικό σας Επιχειρηματικό Σχέδιο
• Το μυστικό μιας επιτυχημένης στρατηγικής: Ο Κανόνας 80/20

Πως θα γίνει μια επιχείρηση επιτυχημένη; Μέρος Β - Στρατηγική Τοποθέτηση

Γράφει ο Τάσος Αραμπατζής *

Στο πρώτο μέρος του άρθρου, αναφερθήκαμε στον κλάδο στον οποίον δραστηριοποείται η επιχείρηση, και κατά πόσο αυτός είναι ‘ελκυστικός’ ή όχι. Στο Β Μέρος θα μιλήσουμε για το πως μπορεί να ανταγωνιστεί μια επιχείρηση όταν δραστηριοποιείται σε έναν συγκεκριμένο κλάδο, με τρόπο ώστε να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της, και επομένως να είναι επιτυχημένη.

Σύμφωνα με τον Porter, υπάρχουν δύο είδη στρατηγικών επιλογών:

• Να προσφέρεις το προϊόν/ υπηρεσία σου σε χαμηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές σου.
• Να προσφέρεις διαφοροποιημένο προϊόν, που θα δικαιολογεί την υψηλότερη τιμή του.

Αν βάλουμε αυτές τις στρατηγικές σε ένα 2x2 matrix, με 2η διάσταση το αν απευθύνεται η επιχείρηση στο ευρύ κοινό, ή σε κάποιο εξειδικευμένο τμήμα της αγοράς (niche), παίρνουμε τις παρακάτω 4 στρατηγικές με τις οποίες μπορεί να ανταγωνιστεί μια επιχείρηση :

Για να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι παραπάνω στρατηγικές, θα αναφερθούμε σε κάποια παραδείγματα από τον κόσμο των επιχειρήσεων:

Α) Ηγεσία Κόστους

• Ένα παράδειγμα εταιρίας που έχει υιοθετήση την στρατηγική ‘Ηγεσία Κόστους’ είναι η easyJet, όπου προσφέρει το ίδιο προϊόν με τις άλλες αεροπορικές εταιρίες (πτήσεις), αλλά σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
• Ένα άλλο παράδειγμα εταιρίας ‘Ηγεσίας Κόστους’, είναι τα supermarket LIDL, που προσφέρουν παρόμοια προϊόντα με τα υπόλοιπα καταστήματα, αλλά σε πολύ χαμηλή τιμή. (Παρατήρηση: Υπάρχει περίπτωση αυτά τα προϊόντα, όπως στα LIDL, να μην είναι κάποιας γνωστής μάρκας-brand, ή ακόμα να είναι (ή να θεωρούνται από τους πελάτες) χαμηλότερης ποιότητας)
• Τελευταίο παράδειγμα είναι τα καταστήματα επίπλων ΙΚΕΑ, που προσφέρουν τα προϊόντα τους σε πάρα πολύ χαμηλή τιμή, ειδικότερα σε σύγκριση με τα ‘παραδοσιακά’ επιπλάδικα. (λόγω τυποποίησης και DIY προϊόντων).

Β) Διαφοροποίηση

• Κλασσικό παράδειγμα εταιρίας που χρησιμοποιεί την στρατηγική ‘Διαφοροποίησης’ είναι η Apple, όπου προσφέρει προϊόντα, πχ Mac ή iPod, που ανώτερης ποιότητας (και brand image), γι’αυτό και οι πελάτες υποχρεώνονται να πληρώνουν μια υψηλότερη τιμή.
• Ένα άλλο παράδειγμα, είναι η εταιρία Ferrari, που προσφέρει τα αυτοκίνητα της σε πάρα πολύ υψηλές τιμές, και λίγοι έχουν την δυνατότητα να τα αγοράσουν.
• Τελευταίο παράδειγμα είναι η εταιρία επωνύμων ρούχων Armani, όπου προσφέρει τα προϊόντα της σε πολύ υψηλές τιμές (κυρίως και πάλι λόγω brand name).

Όπως γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω, οι δύο διαφορετικές στρατηγικές επιλογές έχουν διαφορετικά ‘χαρακτηριστικά’, γι’αυτό και θα αναφέρουμε τις κύριες διαφορές τους:

Ηγεσία Κόστους

• Αποδοτικό μέγεθος (mass production)
• Τυποποίηση
• Σχεδίαση για την μείωση κόστους
• Έλεγχος δαπανών (πχ R&D)
• Αποφυγή ‘οριακών’ πελατών

Διαφοροποίηση

• Έμφαση στην ποιότητα
• Καινοτομία
• Σχεδίαση
• Αξιοπιστία
• Εικόνα και επωνυμία
• Εξυπηρέτηση
• Ολοκληρωμένες Υπηρεσίες

Φυσικά, αξίζει να αναφερθεί ότι τα παραπάνω αλλάζουν συνεχώς, και ειδικότερα αυτές τις μέρες που ζούμε (με την αύξηση του ανταγωνισμού είναι δύσκολο να έχει κάποια επιχείρηση διατηρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, τυποποίηση/ μαζικοποίηση μοναδικών χαρακτηριστικλων κτλ). Ο Porter έχει δεχθεί αρκετή κριτική για το παραπάνω μοντέλο, αλλά παρόλα αυτά είναι χρήσιμο σημείο αναφοράς ακόμα και σήμερα. Στο τρίτο, και τελευταίο, μέρος των άρθρων θα αναφερθούμε στο πως μπορεί εύκολα να ‘ανιχνεύσει’ μια εταιρία τις δραστηριότητες της και να μπορέσει να τις διαφοροποιήσει ώστε να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, και να γίνει επιτυχημένη.

(για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν άρθρα του M. Porter καθώς επίσης και στοιχεία από παρουσίαση του καθηγητή Λιούκα)

* Ο Τάσος Αραμπατζής (tasos.arampatzis@gmail.com) είναι απόφοιτος τους τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας και μεταπτυχιακός φοιτητής στο MScBA in Strategic Management, του Rotterdam School of Management. Ως specton κάνει blogging στο άκυρο.net

Follow Tasos Arampatzis @ twitter

Διαβάστε επίσης:

• Πως θα γίνει μια επιχείρηση επιτυχημένη; Μέρος Α - Ανάλυση Κλάδου
• Πως να σκέφτεστε ‘out of the box’ σε 3 λεπτά
• Στρατηγική Επιχειρήσεων: SWOT Analysis
• Τι είναι στρατηγική;
• Το μυστικό μιας επιτυχημένης στρατηγικής: Ο Κανόνας 80/20

Κοστολόγηση προϊόντων: Πόσο μέσα είσαστε;

Αν αγοράσετε κάτι 100 και το πουλήσετε 120 πόσο είναι το ποσοστό κέρδους που έχετε βγάλει; Το πρόβλημα φαίνεται σίγουρα απλό, και επειδή πολλοί θα βιαστείτε να πείτε 20%, σας καλώ να το ξανασκεφτείτε!! Και αν το ξανασκεφτείτε και πείτε “σωστά είναι λιγότερο αφού δεν έχουμε βάλει λειτουργικά, μεταφορικά, φόρους κτλ.” σας λέω πως θα πρέπει και πάλι να το ξανασκεφτείτε!!

Το λάθος που κάνουν οι περισσότεροι είναι να διαιρούν το κέρδος τους με την τιμή κόστους (20 προς 100), ενώ αυτό που θα έπρεπε να κάνουν είναι να διαιρούν το κέρδος τους με την τιμή πώλησης του προϊόντος ή της υπηρεσίας τους (20 προς 120). Οι περισσότεροι νομίζουν πως έχουν κέρδος 20% κάτι το οποίο δεν είναι ακριβές (αυτό είναι το markup ποσοστό). Το πραγματικό περιθώριο κέρδους τους είναι 16,7% μειωμένο κατά 3,3% από την αρχική τους πρόβλεψη (20/120 = 0,1667)!! Και λίγο πιο επιστημονικά, προκύπτει ως εξής: Περιθώριο Κέρδους = 1 – [1 / (markup+1)].

Το “μαθηματικό” αυτό λάθος, μπορεί να σημαίνει πολλά μέσα στην επιχείρηση αφού ο κάθε επιχειρηματίας νομίζοντας πως δουλεύει με ένα συγκεκριμένο ποσοστό κέρδους στην πραγματικότητα δουλεύει με άλλο και αν θεωρήσουμε πως στην τελική τιμή πώλησης προσθέσει και μια πιθανή έκπτωση προς τον πελάτη, ας πούμε της τάξης του 10%, τότε το ποσοστό κέρδους του μειώνεται ακόμα περισσότερο στο 7,4%. Όχι δεν έχω κάνει λάθος τις πράξεις μου, αν αγοράσετε κάτι 100 και το πουλήσετε 120 δίνοντας στον πελάτη σας έκπτωση 10%, στην πραγματικότητα δουλεύετε με ποσοστό κέρδους 7,4% !!

Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο με αριθμούς, νομίζω όμως πως το προηγούμενο παράδειγμα δείχνει πόσο αναγκαίο είναι για την κάθε μικρή ή μεγάλη επιχείρηση να καταλάβει και να κάνει πράξη την σωστή κοστολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών της. Πολλοί μπορεί να τα γνωρίζουν όλα αυτά και να τα εφαρμόζουν ήδη, όμως υπάρχουν ακόμα περισσότεροι που δεν τα έχουν σκεφτεί ποτέ. Προσπαθήστε εκτός από το ταλέντο στη δουλεία σας να αποκτήσετε και “Οικονομική Σκέψη”.

Photo credit: iStock_000002440433

Follow my posts on Twitter and Facebook.

Διαβάστε επίσης:

• Το μυστικό μιας επιτυχημένης στρατηγικής: Ο Κανόνας 80/20
• Marketing: Πως θα ξεκινήσετε!
• Γιατί μια επιχείρηση χρειάζεται ένα blog
• Όταν ο καιρός για μια ιδέα έχει φτάσει
• Πως να σκέφτεστε ‘out of the box’ σε 3 λεπτά

Γιατί μια επιχείρηση χρειάζεται ένα blog

Παλιότερα λέγαμε ότι εάν μια επιχείρηση δεν έχει web site, είναι σαν να “μην υπάρχει”. Η παρουσία της στον χώρο του διαδικτύου κρίνονταν απαραίτητη. Και αυτό ήταν σωστό! Σήμερα όμως ένα web site δεν μπορεί να σας καλύψει επαρκώς. Μια επιχείρηση χρειάζεται να δημιουργήσει (επιπλέον) ένα blog!

Ένα απλό web site σαν αυτό που έχουν οι περισσότερες επιχειρήσεις ειδικά στην Χώρα μας, αποτελεί ουσιαστικά αυτά που γράφει η μπροσούρα ή το φυλλάδιο της επιχείρησης, σε on-line μορφή! Έχει τις συνηθισμένες κατηγορίες: ποιοι είμαστε, το ιστορικό, πελατολόγιο, υπηρεσίες και προϊόντα, που θα μας βρείτε, πως θα μας βρείτε, κλπ. Και σταματάει εκεί. Από το τίποτα, είναι σίγουρα κάτι, αλλά πλέον αυτό το κάτι δεν είναι αρκετό!

Με τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά, τις νέες καταναλωτικές συμπεριφορές, τους διαφορετικούς τρόπους που βρίσκει και αγοράζει κάποιος προϊόντα, τα νέα δεδομένα στο χώρο του διαδικτύου, αλλά και την μεγάλη επιρροή και συνεχή άνοδο των social media, ένα web site δεν μπορεί πλέον να ανταπεξέλθει στις νέες εξελίξεις και σίγουρα δεν είναι αρκετό.

Παρακάτω θα δούμε μερικούς σημαντικούς λόγους (κατά την άποψη μου) για να ξεκινήσετε ένα blog (εάν δεν το έχετε ήδη κάνει), ακόμα και εάν έχετε ένα web site!

1. Καταρχήν, ένα blog σας προσφέρει κάτι πολύ σημαντικό. Σας δίνει την δυνατότητα για άμεση και αμφίδρομη επικοινωνία με τους πελάτες σας, την “αγορά” στην οποία απευθύνεστε, τους συναδέλφους σας, ακόμα και τους προμηθευτές σας.


2. Μέσα από ένα blog δίνετε την δυνατότητα στους πελάτες σας να σχολιάσουν τα προϊόντα σας, να εκφράσουν την άποψη τους, τι τους αρέσει και τι όχι στην επιχείρηση σας! Έχουν την δυνατότητα να συζητήσουν μεταξύ τους και να προτείνουν κάτι καινούριο! Μπορείτε έτσι να πάρετε ένα πολύ χρήσιμο feedback, ώστε να διορθώσετε τυχόν λάθη και παραλείψεις σας, και να βελτιωθείτε ακόμα περισσότερο. Επίσης θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι για κάποιους λόγους οι πελάτες σας δεν μπορούν να σας εκφράσουν τα παράπονά τους κατάμουτρα! Μέσα από το blog, τους δίνετε την δυνατότητα, ανώνυμα, να το κάνουν. Μην σας τρομάζει που κάποιος “ανώνυμος” θα σας “κατσαδιάσει”. Εάν έχει δίκιο, καλό θα σας κάνει!


3. Ένα blog είναι πιο προσωπικό από ένα “κρύο” web site. Φαίνεται ο “άνθρωπος” και όχι η εταιρεία. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι πιο απλή και πιο άμεση. Μπορείτε να αναρτήσετε “success stories” πελατών σας και “χρήσιμες συμβουλές” που μπορούν να κάνουν την ζωή τους καλλίτερη.


4. Ένα blog μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό μέσο προβολής και μάρκετινγκ της επιχείρησης σας. Μπορείτε να γράψετε μικρά κείμενα σχετικά με τα προϊόντα και υπηρεσίες σας, να εκφράσετε την άποψη σας για θέματα που αφορούν τον κλάδο σας, να δείξετε νέους τρόπους χρησιμοποίησης των προϊόντων σας, και να αναδείξετε οφέλη και πλεονεκτήματα που η μπροσούρα σας δεν γράφει. Δείχνετε έτσι στους πελάτες σας, την αγορά, και τους ανταγωνιστές σας, ότι είσαστε “ειδικός” στην δουλειά σας, αποτελείτε μια αξιόπιστη λύση και ότι δεν είσαστε τυχαία στον χώρο!


5. Έχοντας blog δείχνετε στους πελάτες σας ότι κάνετε βήματα προς τα εμπρός, και προσπαθείτε για καλλίτερη επικοινωνία μεταξύ σας. Δείχνετε ότι δεν κάθεστε με “σταυρωμένα χέρια” περιμένοντας τις εξελίξεις. Αφουγκράζεστε τις τάσεις της αγοράς και ακολουθείτε τις εξελίξεις. Δείχνετε ότι σας αρέσει να μοιράζεστε πληροφορίες και γνώσεις. Πληροφορίες που μπορούν να κάνουν την ζωή των πελατών σας ευκολότερη. Αυτό θα το εκτιμήσουν και εντέλει θα σας ανταμείψουν!

Αυτοί ήταν πέντε λόγοι τους οποίους θεωρώ πολύ σημαντικούς ώστε να ξεκινήσετε άμεσα ένα blog για την επιχείρηση σας! Και σας δίνω και έναν λόγο ακόμα. Ο λόγος αυτός ονομάζεται Google! Η Google αγαπάει τα φρέσκα νέα και το καινούριο υλικό. Όταν λοιπόν πηγαίνει στην ιστοσελίδα σας να την επισκεφθεί και δεν βρίσκει τίποτα διαφορετικό από την προηγούμενη φορά, τότε τίποτα δεν θα αλλάξει και στην κατάταξη του web site σας, όπως εμφανίζεται στην λίστα του Google. Ένα blog όμως ανανεώνεται συνεχώς. Προστίθενται νέα πράγματα κάθε εβδομάδα ή ακόμα και καθημερινά. Ένα χρήσιμο post μπορούν οι επισκέπτες του blog να το μοιραστούν ή να το προτείνουν και σε άλλους. Και όλα αυτά αρέσουν στην Google!

Μην εφησυχάζεστε λοιπόν θεωρώντας ότι το web site σας, είναι αρκετό και κάνει την δουλειά του. Δεν είναι αρκετό! Χρησιμοποιήστε τα social media για να έρθετε κοντά στους πελάτες σας, και ένα blog είναι μια καλή αρχή!

Follow my posts on Twitter and Facebook.

Επίσης χρήσιμα άρθρα που μπορείτε να διαβάσετε:

• Πως θα αυξήσετε τα έσοδα στην επιχείρηση σας
• Πως θα Αναζητήσετε Νέες Επιχειρηματικές Ιδέες
• Πως θα φτιάξετε το δικό σας Επιχειρηματικό Σχέδιο
• Τρεις Μύθοι για τις επιχειρήσεις
• Γιατί οι άνθρωποι αγοράζουνε;

photo credit: iStock_000007024522

Όταν ο καιρός για μια ιδέα έχει φτάσει

Βλέπω πολλούς ανθρώπους με μια επιχειρηματική ιδέα στο μυαλό τους να κολλάνε, να μην προχωράνε, να καθυστερούν, ακόμα να το σκέφτονται και τελικά να χτυπάνε το κεφάλι τους επειδή κάποιος άλλος το προχώρησε, και χάσανε έτσι μια καλή ευκαιρία!

Ήταν στις αρχές του 1800 όταν ξεκίνησαν οι πρώτες έρευνες στην Ευρώπη από τον Humphry Davy για τον ηλεκτρικό λαμπτήρα. Συνεχίστηκαν από ένα πλήθος ερευνητών τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική μέχρι που το 1879 ο κος Joseph Swan στην Αγγλία είχε φτάσει σε πολύ προχωρημένο στάδιο και τα είχε καταφέρει! Όμως ήταν ο Tomas Edison στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού ο οποίος πρώτος ανακοίνωσε την εφεύρεση του ηλεκτρικού λαμπτήρα το 1880! Ο Swan προηγούνταν στις έρευνες του Edison κατά έναν χρόνο, όμως ο κος Edison ήταν αυτός που βρήκε το θάρρος – πήρε το ρίσκο και ανακοίνωσε κάτι τόσο σπουδαίο. Και έμεινε στην Ιστορία! Κανείς δεν ξέρει τον Swan. Όλοι όμως ξέρουν τον Tomas Edison.

Ζούμε σε μια εποχή όπου βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με τόνους πληροφοριών. Η ταχύτητα με την οποία διαδίδεται μια πληροφορία από την μια άκρη του πλανήτη στην άλλη διαρκεί όσο και ο χρόνος του χτυπήματος ενός πλήκτρου! Όλοι μας πλέον, ερχόμαστε σε επαφή με τις ίδιες πληροφορίες, γνώσεις και τάσεις (σχεδόν) ταυτόχρονα. Μην αυταπατάστε ότι μόνο εσείς γνωρίζετε κάτι. Η τηλεόραση και το διαδίκτυο φροντίζουν ώστε οι πληροφορίες να διαδοθούν όσο το δυνατό γρηγορότερα και σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους. Το θέμα όμως δεν είναι ποιος θα πάρει πρώτος την πληροφορία ή τις γνώσεις, αλλά ποιος θα τις αξιοποιήσει πρώτος!

Όταν ο χρόνος για μια ιδέα έχει έρθει, θα χτυπήσει ταυτόχρονα το μυαλό δεκάδων ανθρώπων ανά τον κόσμο! Ποιος όμως θα δράσει πρώτος;; Ποιος θα πάρει το ρίσκο να βγει μπροστά;;

Όταν μια κυρία ήρθε στο γραφείο μου πριν 2 χρόνια, συζητήσαμε για μια ιδέα που είχε και ήθελε να την κάνει επιχείρηση. Η ιδέα της ήταν να ξεκινήσει ένα μαγαζί όπου θα πουλά βιολογικά προϊόντα. Έως τότε στην περιοχή (μια επαρχιακή πόλη των 15 χιλ κατοίκων) δεν υπήρχε κάτι ανάλογο και αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια καλή ιδέα, αφού πατούσε στην νέα τάση των ανθρώπων να προσέχουν πολύ την διατροφή τους και να προσπαθούν να κάνουν μια πιο υγιεινή ζωή.

Πριν μερικές ημέρες επισκέφθηκε το γραφείο μου ξανά και μου είπε ότι ποτέ δεν προχώρησε στην ιδέα της! Σήμερα στην περιοχή έχουν ανοίξει δυο καταστήματα που πωλούν βιολογικά προϊόντα και κανένα από αυτά δεν είναι δικό της. Η συμπαθέστατη κατά τα άλλα κυρία, ψάχνει τώρα για μια “νέα ιδέα” και ζήτησε την βοήθεια μου! Δυστυχώς δεν υπήρχαν πολλά πράγματα που θα μπορούσα να της πω.

Μέσα από όλα αυτά, θέλω να επισημάνω το εξής: Εάν σας “κατέβει” ξαφνικά μια ωραία ιδέα, πιθανόν να “κατέβει” και σε άλλους δέκα! Εάν πραγματικά πιστεύετε σε αυτήν, προχωρήστε. Μην περιμένετε! Η πολύ σκέψη θολώνει το μυαλό και σας κάνει στο τέλος διστακτικούς! Προσοχή, δεν λέω να ξεκινήστε βιαστικά χωρίς καμία σκέψη. Απαιτείτε σίγουρα μια έρευνα γι’ αυτό που θέλετε να κάνετε, οικονομικός προγραμματισμός, και σίγουρα η δημιουργία ενός business plan, όπου θα αποτελεί την αποτύπωση της ιδέας από το μυαλό σας στο χαρτί και από εκεί στην δημιουργία της επιχείρησης!

Οι πληροφορίες και οι γνώσεις είναι διάχυτες εκεί έξω και “χτυπούν” καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αλλά και ανθρώπους στο μέρος που ζείτε (δεν είσαστε μόνο εσείς οι τυχεροί)! Αυτό που περιμένουν είναι κάποιον να τις αξιοποιήσει. Εάν πιστεύετε ότι έχετε βρει μια καλή ιδέα μην την αφήνετε. Εκμεταλλευτείτε την!

Follow my posts on Twitter and Facebook.

Επίσης σχετικά άρθρα που μπορείτε να διαβάσετε:

• Πως θα Αναζητήσετε Νέες Επιχειρηματικές Ιδέες
• Τι να κάνετε και τι Όχι πριν ξεκινήσετε μια νέα επιχείρηση
• Πως θα φτιάξετε το δικό σας Επιχειρηματικό Σχέδιο
• Τρεις Μύθοι για τις επιχειρήσεις
• Marketing: Πως θα ξεκινήσετε!

Πως να σκέφτεστε ‘out of the box’ σε 3 λεπτά

Γράφει ο Τάσος Αραμπατζής *

Σύμφωνα με την Wikipedia,

"Thinking outside the box is to think differently, unconventionally or from a new perspective."

Αναφέρεται,κυρίως, σε καινοτόμες ιδέες ή πρωτοποριακές λύσεις σε προβλήματα. Ως έκφραση είναι πολύ "κλισέ" σε business περιβάλλοντα, και ειδικότερα από Συμβούλους Επιχειρήσεων!

Πως μπορεί να μάθει κάποιος να σκέφτεται out of the box, μέσα σε 3 λεπτά;

Η απάντηση είναι πολύ απλή:

Πρέπει να 'καταργείς' τους περιορισμούς που σου θέτουν.

Για να γίνει πιο κατανοητό, θα δώσω 3 πρακτικά παραδείγματα, από μια διάλεξη ενός partner της AT Kearnay που παρακολούθησα:

Η περιπτωση της Philips

Η εταιρία Philips, όπως και πολλές άλλες εταιρίες πριν κάποια χρόνια, πίστευαν ότι όσο για να είναι ευχαριστημένος ένας πελάτης, πρέπει να του παραδίδεις τα προϊόντα που ζητάει, στον προγραμματισμένο χρόνο, οπότε κρατούσαν μεγάλα αποθέματα από κάθε προϊόν.

Πίστευαν δηλαδή στην εξίσωση:

Χαρούμενος πελάτης :) = Αποθέματα για κάθε προϊόν

Τι γίνεται, όμως, όταν έχεις 20.000 διαφορετικά προϊόντα; Δεν μπορείς να βρεις που είναι τα προϊόντα, αφού επικρατεί χάος στις αποθήκες, δεν ξέρεις με ακρίβεια πόσο stock σου έχει απομείνει, καθυστερείς τις παραγγελίες, που σημαίνει ότι οι πελάτες σου ΔΕΝ είναι ευχαριστημένοι μαζί σου!

Έτσι, κάλεσαν μια ομάδα συμβούλων να τους λύσει το πρόβλημα! Μετά από 3 εβδομάδες υποθέσεων, υπολογισμών σε Excel και meetings, οι σύμβουλοι είπαν στην Philips ότι δεν έχουν την απάντηση για το πως θα λύσουν το πρόβλημα των αποθεμάτων!

Και όλο αυτό γιατί είχαν... περιοριστεί από την αντίληψη της Philips ότι για να έχεις χαρούμενους πελάτες, πρέπει να έχεις αποθέματα από κάθε προϊόν! Τελικά, έπεισαν την Philips ότι αυτό ήταν λάθος, και ότι η σωστή λύση στο πρόβλημα ήταν... να μάθει η επιχείρηση να παράγει τα προϊόντα που ζητούν οι πελάτες της μέσα σε 3 μέρες (πράγμα που έγινε με επιτυχία τελικά!).

Η περιπτωση των video games

Για πολλά χρόνια, υπήρχε η αντίληψη ότι για να κάνεις πιο ρεαλιστικά τα video games, πρέπει να είσαι ικανός να δημιουργείς όλο και ισχυρότερες κονσόλες (και κυρίως, κάρτες γραφικών).

Η εξίσωση ήταν: Καλύτερες κάρτες γραφικών = Καλύτερο gaming experience

Νικητής ήταν φυσικά η Sony, με τις διάφορες εκδόσεις του PlayStation, και η εικόνα των gamers ήταν κάπως έτσι:

Ήρθε, όμως, η Nintendo, και με το επαναστατικό Wii, άλλαξε εντελώς την εικόνα που έχει ο κόσμος για το gaming! Γιατί;; Επειδή απλά κατάλαβε ότι το να δημιουργείς όλο και πιο "ρεαλιστικά" γραφικά περιβάλλοντα στην οθόνη δεν οδηγεί σε καλύτερη εμπειρία παιχνιδιού, αλλά τελικά αυτό που μετράει είναι το interface!

Έτσι, βλέπεις σήμερα όλη την οικογένεια να απολαμβάνει μαζί ένα παιχνίδι στο Wii:

Η περιπτωση των mp3 players

Η Sony με το Walkman που είχε εισάγει στην αγορά το 1979, άλλαξε την εικόνα που έχει ο κόσμος για την μουσική! Πλεόν, μπορούσες να ακούσεις μουσική παντού, καθώς περπατάς στο πάρκο ή καθώς πηγαίνεις με το λεωφορείο στην δουλεία ή...

Η Sony έκανε την λανθασμένη, όπως αποδείχθηκε, υπόθεση ότι όσο περισσότερές δυνατότητες (features) έχει ένα mp3 player, τόσο καλύτερη "μουσική" εμπειρία έχουν οι πελάτες! Έτσι, μετά το πετυχημένο Walkman έβγαλε διάφορα προϊόντα όπως το Discman, το MiniDisc Walkman και στην συνέχεια τα mp3 players της, που είχαν μικρή απήχηση στην αγορά...

Η Apple, όμως, δεν πήρε ως "δεδομένη" την εξίσωση για την επιτυχία των mp3 players που είχε στο μυαλό της η Sony, αλλά κατάλαβε πως η αγορά θα προτιμούσε μια "ολοκληρωμένη" μουσική εμπειρία! Έτσι λοιπόν, δεν σου προσφέρει απλά ένα iPod, αλλά σου δίνει και το iTunes για να οργανώνεις και να ακούς τα τραγούδια σου στο σπίτι, να δημιουργείς playlists, να κατεβάζεις podcasts κτλ, αλλά και το iTunes Store, ώστε να αγοράζεις απευθείας online την μουσική της προτίμησής σου! Αλλά κι εσύ αν θέλεις ... μπορείς να ακούς για μισή ώρα την μέρα και μουσική από το iPod σου, καθώς πας στην δουλεία!

Συμπέρασμα: Για να μάθεις να σκέφτεσαι 'out of the box', πρέπει να μην παίρνεις ως δεδομένες τις "εξισώσεις επιτυχίας" που συναντάς μπροστά σου, και να προσπαθήσεις να βρεις την βέλτιστη λύση σε αυτές, αλλά... πρώτα, πρώτα να κρίνεις κατά πόσο αυτές είναι σωστές ή λανθασμένες, και να καταργεις τους περιορισμούς που σου έχουν τεθεί από το περιβάλλον, και μπλοκάρουν το innovative thinking!

* Ο Τάσος Αραμπατζής (tasos.arampatzis@gmail.com) είναι απόφοιτος τους τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας και μεταπτυχιακός φοιτητής στο MScBA in Strategic Management, του Rotterdam School of Management.

Ως specton κάνει blogging στο άκυρο.net

Follow Tasos Arampatzis @ twitter

Τι να κάνετε και τι Όχι πριν ξεκινήσετε μια νέα επιχείρηση

Σε ένα πρόσφατο άρθρο του, το περιοδικό entrepreneur μας εξηγεί τι να κάνει κάποιος και τι να ΜΗΝ κάνει πριν αποφασίσει να ξεκινήσει την δική του μικρή επιχείρηση. Όπως αναφέρει το άρθρο, τις συμβουλές μας τις δίνει ο κος George Solomon, Διευθυντής στο Κέντρο Επιχειρηματικής Αριστείας στο George Washington University.

Τι να κάνετε:

• Κάντε το homework και την έρευνα σας.
• Πριν ξεκινήσετε θα πρέπει να είσαστε σίγουροι που “μπλέκετε” όσον αφορά τις χρηματικές σας υποχρεώσεις.
• Σκεφτείτε την αγορά ενός franchising.
• Διαλέξτε έναν κλάδο, προϊόν ή υπηρεσία για τα οποία γνωρίζετε κάτι.
• Ξεκινήστε την επιχείρηση σας και γίνετε οι καλλίτεροι σε αυτό που κάνετε!
• Αναπτύξετε σχέσεις με μια τράπεζα.

*τα παρακάτω είναι δικά μου tips:

• Κάντε την έρευνα σας, για την αγορά που θα κινηθείτε (δημογραφικά χαρακτηριστικά, μέγεθος αγοράς, κλπ.) και για τους ανταγωνιστές σας (αριθμός ανταγωνιστών, μερίδια αγοράς, κλπ.).
• Συνεχίστε την έρευνα: επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου στην περιοχή που σας ενδιαφέρει πως τα πηγαίνουνε; Υπάρχουν κάποιοι που κλείσανε; Τι δεν πήγε καλά;
• Εάν αυτό που ξεκινάτε είναι κάτι καινούργιο, αναρωτηθείτε γιατί δεν το έχει ξεκινήσει κάποιος άλλος μέχρι τώρα; (ίσως απαιτεί πολλά χρήματα, ίσως δεν το σηκώνει η αγορά, κλπ.)
• Και συνεχίστε την έρευνα: είναι αρκετή αυτή η ζήτηση που υπάρχει ώστε να υποστηρίξει τη νέα σας επιχείρηση και να αξίζει τελικά τον κόπο;;
• Κάντε (υποχρεωτικά) ένα business plan.
• Βρείτε έναν καλό λογιστή και δικηγόρο για να συνεργαστείτε.

Τι να ΜΗΝ κάνετε:

• Μην βουτάτε πρώτα με το κεφάλι!
• Μην επενδύετε σε μια δουλειά που σας υπόσχεται άμεση απόσβεση του κεφαλαίου!
• Μην υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητες σας, χρηματικά αλλά και σε αυτά που γνωρίζετε για την δουλειά.
• Μην μπαίνετε σε μια δουλειά που δεν γνωρίζετε τίποτε γι’ αυτήν, γιατί αλλιώς θα περάσετε τον χρόνο σας προσπαθώντας να την μάθετε!
• Μην ξεκινάτε μια δουλειά όταν είσαστε σε κατάσταση “πανικού”.
• Μην ξεκινάτε μια δουλειά για να βγάλετε λεφτά!
• Μην ξεκινάτε μια δουλειά όπου η στρατηγική είναι να προσφέρετε χαμηλές τιμές πουλώντας μεγάλες ποσότητες, γιατί δεν θα μπορέσετε να ανταγωνιστείτε. Ο τζίρος δεν σημαίνει κέρδη!

*και μερικά δικά μου tips:

• Μην ξεκινήσετε πουλώντας τα χαρακτηριστικά του προϊόντος σας – πουλήστε τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα του.
• Μην ξεκινάτε με πολύ χαμηλές τιμές για να μπείτε στην αγορά! Μετά θα είναι πολύ δύσκολο να ζητήσετε περισσότερα χρήματα για τις ίδιες υπηρεσίες!
• Μην σας φοβίζει ο ανταγωνισμός. Εσείς έχετε πάθος, όρεξη (και στρατηγική) για να κάνετε την επιχείρηση σας να ξεχωρίσει.
• Μην σας αποθαρρύνει η οικονομική κρίση (θα πρέπει όμως να την λάβετε σοβαρά υπόψη στον σχεδιασμό του πλάνου σας). Οι άνθρωποι πάντα θα θέλουν να αγοράσουν ρούχα, τρόφιμα, έπιπλα, να πάνε τα παιδιά τους φροντιστήριο, να αγοράσουν σπίτι και αυτοκίνητο!

Διαβάστε το πλήρες κείμενου του άρθρου εδώ.

Photo Credit: iStock_000003508418

Προβληματισμός για την Τουριστική Κρίση

Guest post από τον κο Τσιάβο Ιωάννη *

Ανεξάρτητα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την ένταση, τη διάρκεια και τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις της, είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια και πολύπλευρη οικονομική και όχι μόνο κρίση σε παγκόσμιο και κατ επέκταση εθνικό επίπεδο.

Πληθώρα λανθασμένων οικονομικών χειρισμών, απληστία των golden boys, τεράστια δύναμη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των κεφαλαίων, και η αδυναμία για ουσιαστικό έλεγχο από την πλευρά των κυβερνώντων Είχε σαν αποτέλεσμα την είσοδο της παγκόσμιας οικονομίας σε μια μεγάλη περιπέτεια. Παρακολουθώντας δε τον νομπελίστα οικονομολόγο στην πρόσφατη ομιλία του στην Ελλάδα Πολ Κρούγκμαν οφείλω να ομολογήσω ότι η εισήγηση του δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία.

Πολύ πριν ακόμα ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση, ο ελληνικός τουρισμός είχε ήδη έντονα σημεία παθογένειας με σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα που σταδιακά τον οδηγούσαν σε απώλεια του ανταγωνιστικού του πλεονεκτήματος από άποψη σχέσης αξίας-τιμής (value for money), συγκριτικά με τους νέους ανταγωνιστές στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που, για το ίδιο μαζικό παραθεριστικό (και, κατά συνέπεια, εποχικό) τουριστικό προϊόν, έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος παραγωγής και πολύ χαμηλότερη τιμή..
Σε όρους ανταγωνιστικότητας το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κατατάσσει την Ελλάδα 22η ανάμεσα σε 130 χώρες με βάση το σχετικό ετήσιο δείκτη (The Travel & Tourism Competitiveness Index).

Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι χρειάζεται ψυχραιμία και όχι επιφανειακές προσεγγίσεις για μια χώρα που είναι ώριμη τουριστικά και ο τουρισμός συνεισφέρει άμεσα η Έμεσα άνω του 18%του ΑΕΠ περισσότερο από το 16%της απασχόλησης και καλύπτει το 25%του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών..

Τα πολύ σημαντικά προβλήματα που έχουμε να επιλύσουμε είναι λίγο έως πολύ γνωστά σε όλους. Υπάρχει μεγάλη αύξηση των τιμών, μας λείπουν πολύ σημαντικές υποδομές, οι υπηρεσίες που προσφέρουμε δεν είναι οι απόλυτα ενδεδειγμένες, έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα στη μεταφορά των επισκεπτών αφού πρέπει να γίνει από τον αέρα ή την θάλασσα που είναι πολύ ακριβά μέσα. Επιπλέον δεν υπάρχει ενιαία στρατηγική για την ανάπτυξη του Τουρισμού, δεν γνωρίζουμε πως πρέπει να κινηθούμε και τι πραγματικά θέλουμε από τον Τουρισμό, δεν ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε στις αλλαγές που συντελούνται γύρω μας και έχουμε μια μοιρολατρική αντιμετώπιση απέναντι στους Τουριστικούς πράκτορες.

Πως αντιδρούμε λοιπόν στη μελλοντική ύφεση; Ο τρόπος με τον οποίο επιλέγει κανείς να ασχοληθεί με τα διάφορα ζητήματα είναι πολύ διαφορετικός και μοναδικός. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές βασικές συμβουλές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν όλους μας ,και να πραγματοποιήσουμε μια πιο επιστημονική προσέγγιση σε θέματα τουριστικού σχεδιασμού και ανάπτυξης.

Εδώ θα πρέπει να επιμείνω όπως και στην προηγούμενη παρέμβαση μου ότι Παρόλο τα προβλήματα που φαίνονται να δημιουργούνται είναι μια ευκαιρία να προσεγγίσουμε τον τουριστική ανάπτυξη με περισσότερο επιστημονικό τρόπο και σε ένα βάθος χρόνου απαλλαγμένοι από το άγχος της εφήμερης και πρόσκαιρης επιτυχίας που με την πρώτη δυσκολία καταρρέει.

Σε πρώτη προτεραιότητα (αν μπορεί αυτό να ειπωθεί για την τουριστική ανάπτυξη σε επίπεδο περιφέρειας αλλά και νομού ) τοποθετώ τρεις βασικές λειτουργίες:

ΕΡΕΥΝΑ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - Το πιο σημαντικό μέρος του σχεδιασμού είναι η έρευνα. Έχω δει πολλούς ανθρώπους και εταιρείες να κάνουν καταστροφικά λάθη με βάση υποθέσεις και όχι η ορθή εφαρμογή τεχνικών έρευνας και ανάλυσης, όταν σχεδιάζουν κάτι. Για τον συγκεκριμένο λόγο είχα προτείνει την ίδρυση και λειτουργία του DMO ενός οργανισμού που θα ήταν σε θέση να έχει μια πιο επιστημονική προσέγγιση της τουριστικού σχεδιασμού και ανάπτυξης.

Η σωστή και ρεαλιστική απόδοση βασικών δεικτών όπως ο αριθμός και το προφίλ των τουριστών που επισκέπτονται την περιφέρεια, δημογραφικά, οικονομικά, μορφωτικά, κλπ θα έδινε σημαντικά εργαλεία τόσο στον ιδιωτικό αλλά και τον δήμιο τομέα για περαιτέρω αξιοποίηση τους.

Είναι πρόσφατη και μεγάλη επιτυχία η παρουσίαση των δράσεων του οργανισμού του δήμου Αθηναίων ΕΤΟΑΑ που κατανοώντας την σπουδαιότητα της επιστημονικής υποστήριξης του τουρισμού ξεκίνησε μια συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Αιγαίου και το τμήμα τουρισμού.

ΕΠΑΝΑΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ – νέα στρατηγική επανατοποθέτησης στην αγορά τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και διεθνές της περιφέρειας και κάθε νομού ξεχωριστά. Η επιστημονική γνώση Μάρκετινγκ μετουσιωμένη σε κατευθυντήριες γραμμές (guidelines) μπορεί να διακρίνει τις καλές πρακτικές που αξιοποιούν με κατάλληλο τρόπο τις ευκαιρίες που διαφαίνονται στον κλάδο παρά την δυσμενή συγκυρία.

Καθώς είμαστε μια βιομηχανία παροχής υπηρεσιών, η οποία εξαρτάται από τον καταναλωτή, αυτό που θα πρέπει να προσφέρουμε σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι "value for money". Πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε το καταναλωτικό μας κοινό και τους τρόπους συμπεριφοράς του. Σε περιόδους αλλαγών όμως θα πρέπει όλοι να ξεχάσουμε αυτό που ξέραμε και να εστιάσουμε σε αυτό που θέλουν οι πελάτες.

Η τουριστική προβολή θα έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα μέσω της μακροχρόνιας αξιολόγησης που πρέπει να γίνεται και σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο νομαρχιακής αυτοδιοίκησης.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΧΥΡΟΥ BRAND ΓΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΝΟΜΟ - Η αλήθεια είναι ότι το branding είναι επηρεασμένο αρκετά από την φιλοσοφία και την πρακτική του μάρκετινγκ και προτείνει πολύ στοχευμένες και ξεκάθαρες στρατηγικές, ενώ απαιτεί την κινητοποίηση και συνεργασία όλων των κυβερνητικών και μη φορέων μιας περιφέρειας και ενός νομού.

Η επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες, η είσοδος μας στην εποχή των media (media age) και οι συνθήκες παγκοσμιοποίησης καθιστούν την εφαρμογή της στρατηγικής του branding λιγότερο επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία απ΄ ότι στο παρελθόν, χωρίς βέβαια αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά σύνθετη, χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία.

Συμπερασματικά, οι όροι του ανταγωνισμού στο χώρο του τουρισμού έχουν τροποποιηθεί σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία χρόνια, κρίνοντας τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Η χάραξη στρατηγικής με σαφή προσανατολισμό στην αγορά είναι αναγκαία, όχι όμως και ικανή συνθήκη, για να επέλθουν πολλαπλά οφέλη στην τουριστική οικονομία.

Ως επιτομή, ο μακροχρόνιος χαρακτήρας μιας τέτοιας στρατηγικής σε ένα συνδυασμό πόρων (φυσικών, οικονομικών και ανθρώπινων) και η συνεχιζόμενη έρευνα Μάρκετινγκ και η μελέτη των εξελίξεων μπορούν να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στις αφίξεις, αλλά και στα έσοδα που τις συνοδεύουν, όχι μόνο στο ύψος των συναλλαγματικών εισπράξεων, αλλά και στη σύνθεση των αντίστοιχων δαπανών στο σύνολο της οικονομίας, όχι μόνο στην εξομάλυνση της εποχικότητας, αλλά και στη θεμελίωση και την επικοινωνία μοναδικών προτάσεων (USP) του ελληνικού τουρισμού ανάλογα με τις εποχές και τα υπο-προϊόντα που μπορεί να προσφέρει.

Σε κάθε περίπτωση, τα επόμενα δύο-τρία χρόνια θα είναι δύσκολα και επώδυνα και για τον ελληνικό τουρισμό. Γι’ αυτό, ας μη μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια, περιμένοντας τον «από μηχανής θεό» που δεν θα έρθει. Ας ενεργοποιηθούμε με ομαδικότητα και συντονισμένες ενέργειες. Κράτος, ιδιωτικός τομέας, Τοπική Αυτοδιοίκηση, εργαζόμενοι, τουριστικοί και πολιτιστικοί φορείς, ολόκληρη η κοινωνία. Έτσι, όχι μονάχα θα μπορέσουμε να ελπίσουμε στην έξοδο από την κρίση, αλλά και για στη μακροπρόθεσμη ποιοτική ανάπτυξη του τουρισμού μας

Κλείνοντας την σύντομη παρέμβαση θέλω να επισημάνω ότι είναι πολύ νωρίς για να ανακοινώνουμε από όποια θέση υπηρετούμε τον τουρισμό ποσοστά για μείωση των κρατήσεων συμμετέχοντας έτσι ενεργά στο παιχνίδι των χονδρεμπόρων του τουρισμού αλλά και δημιουργώντας ένα αρνητικό κλίμα με απρόβλεπτες συνέπειες για όλους μας .
Αν και θα γίνω πολύ κουραστικός θα επαναλάβω δυο πολύ προσφιλής μου φράσεις για τον ανταγωνισμό και την προοπτική να ενεργήσουμε αποτελεσματικά

"H στρατηγική συνίσταται στο να κάνεις διαφορετικά πράγματα απ’ ό,τι οι ανταγωνιστές σου ή να κάνεις τα ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο."
Michael Porter

Για το μέλλον του νομού μας και της περιφέρειας έχουμε τρεις επιλογές:

• Α- Να σχεδιάσουμε το μέλλον του τουρισμού με επιστημονική μέθοδο και σύγχρονα εργαλεία marketing
• Β - Να αντιγράψουμε με καθυστέρηση τους ανταγωνιστές μας
• Γ - Να αναρωτιόμαστε τι συνέβη ;

Θέλω να αναφέρω επίσης ότι δεν εξαντλείται το θέμα της κρίσης στον τουρισμό με την μικρή αυτή παρέμβαση θα επανέρθουμε στο μέλλον πιστεύοντας ότι την συγκεκριμένη χρονική περίοδο είναι προτιμότερο να εργαζόμαστε από οποιαδήποτε πόστο βρίσκετε ο καθένας παρά να μιλάμε.

* ΤΣΙΑΒΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
M Sc ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
TOURISM MANAGER

Πως θα γίνει μια επιχείρηση επιτυχημένη; Μέρος Α - Ανάλυση Κλάδου

Γράφει ο Τάσος Αραμπατζής *

Καταρχάς, να ξεκινήσουμε με έναν ορισμό για το τι θα εννοούμε σε αυτό το άρθρο ως ‘επιτυχημένη’ επιχείρηση. Ως ‘επιτυχημένη επιχείρηση’ ορίζουμε μια επιχείρηση η οποία έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (competitive advantage) σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, που την οδηγεί σε καλύτερα και διατηρίσημα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα (κατά Porter, 1991).

Για παράδειγμα, αν σε έναν κλάδο μια εταιρία έχει υψηλά κέρδη, αλλά υπάρχουν πολλές άλλες εταιρίες με παρόμοια ή καλύτερα αποτελέσματα, τότε δεν σημαίνει ότι είναι επιτυχημένη, αφού υπάρχουν πολλοί ανταγωνιστές που τα καταφέρνουν το ίδιο καλά.

Η επιτυχία της εταιρίας εξαρτάται από δύο πράγματα: τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείτα και την σχετική της θέση μέσα στον κλάδο. Παρακάτω θα μελετήσουμε αυτά τα δύο στοιχεία ξεχωριστά:

Ανάλυση κλάδου:

Για να μελετήσουμε πόσο κερδοφόρος (και ‘attractive’) είναι ο κάθε κλάδος, ο Michael Porter δημιούργησε ένα χρήσιμο framework, το 5 Forces Analysis. Η ελκυστικότητα ενός κλάδου (κατά πόσο μπορούν εταιρίες να είναι κερδοφόρες σε αυτόν), εξαρτάται από την διαπραγματευτική δύναμη (bargaining power) που έχει σχετικά με την διαπραγματευτική δύναμη:

των προμηθευτών:
Όταν υπάρχουν λίγοι προμηθευτές (supply side), και οι εταιρίες ενός κλάδου δεν έχουν δυνατότητα να επιλέξουν από μια μεγάλη γκάμα προμηθειών ή υπηρεσιών, η διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών είναι αυξημένη. Πράγμα που οδηγεί σε ανώτερη πίεση για αύξηση τιμών των πρώτων υλών, οπότε και σε περιορισμένη σχετική δύναμη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε έναν κλάδο.

Πχ, αν υπήρχε μόνο μια εταιρία στην Ελλάδα που προμηθεύει τα εργοστάσια παραγωγής επίπλων με ξύλο, τότε οι τιμές των πρώτων υλών θα ήταν ιδιαίτερα υψηλές, ενώ αν υπήρχαν πολλοί προμηθευτές και οι επιπλοποιοί μπορούσαν έυκολα να επιλέξουν, τότε λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών θα είχαμε χαμηλότερες τιμές πρώτων υλών, άρα και μεγαλύτερη κερδοφορία για τους επιπλοποιούς!

των πελατών:
Εάν οι πελάτες ενός κλάδου είναι πάρα πολλοί και έχουν σχετικά μικρή διαπραγματευτική δύναμη, τότε αυτός ο κλάδος είναι ιδιαίτερα ελκυστικός, αφού μια επιχείρηση δεν εξαρτάται από έναν ή λίγους πελάτες για να είναι βιώσιμη.

Για παράδειγμα, εάν ο μόνος πελάτης μια εταιρίας είναι το Δημόσιο, τότε έχει μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη για τα προϊόντα/ υπηρεσίες που θα προσφέρει, τις τιμές κτλ, αφού εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από έναν πελάτη! Ενώ, αν μια εταιρία προσφέρει ένα μοναδικό προϊόν που το επιθυμούν πολλοί πελάτες, πχ Apple iPhone, τότε η εταιρία έχει την δυνατότητα να ελέγχει περισσότερο τις τιμές που χρεώνει και έτσι να βγάζει περισσότερα κέρδη.

Επίσης, εξαρτάται από την ευκολία εισόδου νέων επιχειρήσεων:
Εάν σε έναν κλάδο μπορούν εύκολα να δραστηριοποιηθούν νέες επιχειρήσεις, τότε ο κλάδος είναι λιγότερο ελκυστικός, αφού μπορούν να εισέλθουν και να εξέλθουν εύκολα νέοι ανταγωνιστές και να προσφέρουν παρόμοια προϊόντα/ υπηρεσίες.
Για παράδειγμα, είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθούν νέες αυτοκινητοβιομηχανίες, αφού το κόστος έναρξης ενός εργοστασίου, αλλά και τα κόστη marketing της νεας εταιρίας που θα απαιτούνταν θα ήταν τεράστια!

Τα υποκατάστατα προϊόντα:
Όταν τα προϊόντα που προσφέρει μια επιχείρηση μπορούν εύκολα να υποκατασταθούν από άλλα, τότε έχει μικρότερη σχετική δύναμη, άρα και κερδοφορία.

Για παράδειγμα, υποκατάστατο ενός ακριβού εστιατορίου θεωρείται ένα κατάστημα fast food ακριβώς από δίπλα του! Ή αν κάποιος δεν έχει την δυνατότητα να αγοράσει μια LCD τηλεόραση, μπορεί με λιγότερα χρήματα να αγοράσει μια συμβατική.

Τον ανταγωνισμό μέσα στο κλάδο:
Τέλος, το πόσο ελκυστικός είναι ένας κλάδος εξαρτάται και από τον ανταγωνισμό μέσα στο ίδιο τον κλάδο. Αυτό είναι εύκολα κατανοητό, αφού όσο περισσότερες επιχειρήσεις μέσα σε έναν κλάδο προσφέρουν ίδια προϊόντα/ υπηρεσίες, τόσο «πέφτουν» οι τιμές, ανεβαίνει οι ποιότητα και οι πελάτες γίνονται πιο απαιτητικοί.

Παρακάτω φαίνεται σχηματικά το 5 Forces Analysis:

Στις επόμενες δημοσιεύσεις θα συζητήσουμε για την σχετική στρατηγική μιας εταιρίας μέσα σε έναν συγκεκριμένο κλάδο, αλλά και επίσης πως μπορεί να πετύχει να προσφέρει καλύτερα προϊόντα/ υπηρεσίες από τους υπόλοιπους ανταγωνιστές της.

* Ο Τάσος Αραμπατζής (tasos.arampatzis@gmail.com) είναι απόφοιτος τους τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας και μεταπτυχιακός φοιτητής στο MScBA in Strategic Management, του Rotterdam School of Management. Ως specton κάνει blogging στο άκυρο.net. Follow specton @ twitter.

Ease of Doing Business in Greece in 2009

Εκδόθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα (την World Bank), η ετήσια έκθεση για την ευκολία να κάνει κάποιος “business” σε μια Χώρα και φέτος ήταν η έκθεση “Doing Business in 2009”. Η έκθεση αυτή έχει κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν και την χώρα μας!

Δεν έχω καμία διάθεση να ξεκινήσω να κατηγορώ “τις πολιτικές” της Χώρας μας σχετικά με την επιχειρηματικότητα αλλά ούτε και να δείξω ότι τίποτα δεν κάνουμε καλά. Όμως κάποια πράγματα θεωρώ ότι θα πρέπει να τα αναδείξουμε για να μας προβληματίσουν και να προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις.

Στην έκθεση υπάρχει μια λίστα με 10 κατηγορίες και αντίστοιχα 181 χώρες όπου βαθμολογούνται ανάλογα σε κάθε κατηγορία.

Η κύρια κατηγορία έχει τίτλο “Ease of Doing Business”. Η Ελλάδα μας βρίσκεται στην θέση νούμερο 96 (από 106 το 2008)!! Και πριν από εμάς βρίσκονται οι μισές τριτοκοσμικές χώρες. Σας αναφέρω ενδεικτικά μερικές με καλλίτερη θέση για να πάρετε μια ιδέα: Αλβανία (86), Κένυα (82), Πακιστάν (77), Τυνησία (73), Σκόπια (71), Καζακστάν (70), Τζαμάικα (63), Περού (62), Τουρκία (59), και η λίστα συνεχίζει. Στις Πρώτες θέσεις βρίσκονται: Σιγκαπούρη, Νέα Ζηλανδία, ΗΠΑ, Χόνγκ-Κόνγκ, Δανία, και Μεγάλη Βρετανία. Αρκεί απλά να σας αναφέρω ότι μετά από εμάς δεν βρίσκεται καμία άλλη Χώρα της Ευρωζώνης.

Στους υπόλοιπους δείκτες έχουμε την εξής κατάταξη:

• Employing Workers [133]
• Registering Property [101]
• Starting a Business [133] δεν χρειάζεται να αναφέρω ποιες χώρες είναι μετά από εμάς!
• Dealing with Construction Permits [45]
• Getting Credit [109]
• Protecting Investors [150] ..ούδέν σχόλιο!
• Paying Taxes [62]
• Enforcing Contracts [85]
• Trading Across Borders [72]
• Closing a Business [41] εδώ έχουμε την καλλίτερη βαθμολογία!

Οι δείκτες αυτοί έχουν κάποια κριτήρια με τα οποία προκύπτουν. Μπορείτε εδώ να κατεβάσετε (right click) το πλήρες κείμενο της έκθεσης και να δείτε αναλυτικά πως προκύπτει η παραπάνω κατάταξη αλλά και πολλά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που περιέχει η συγκεκριμένη έκθεση.

Και το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Τι νομίζεται ότι κοιτάζει ο ξένος επενδυτής, Αμερικάνος, Γιαπωνέζος, Άγγλος, Γάλος, Γερμανός, κλπ. πριν πάει να επενδύσει τα χρήματά του σε μια Χώρα (είτε με επιχειρηματικές κινήσεις, είτε στο Χρηματιστήριο);;

Εκθέσεις σαν και αυτή παραπάνω κοιτάζει! Και το επαναλαμβάνω, πρόθεση μου δεν είναι να “γκρινιάξω” και να ξεκινήσω να κατηγορώ την μια Κυβέρνηση μετά την άλλη για την τεράστια αδυναμία που έχουν παρουσιάσει όλα αυτά τα χρόνια!

Θεωρώ όμως υποχρέωση μας να αναδείξουμε τα λάθη και τις αδυναμίες μας, να τα μελετήσουμε και να προσπαθήσουμε να τα βελτιώσουμε! Είναι κρίμα να δείχνουμε την εικόνα αυτή στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον! Ποιος θα μας πάρει στα σοβαρά;;

Κατεβάστε ολόκληρη την Έκθεση "Doing Business in 2009" εδώ [PDF 4.8MB]

Πως δημιουργείτε το χρήμα;;

Στο παρακάτω video μπορείτε να δείτε τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείτε το χρήμα και να σας λυθούν έτσι πολλές απορίες που πιθανών να έχετε (είναι το video "Money as Debt"):

Ο αόρατος πληθωρισμός

Γράφει ο Λάμπρος Μουσελίμης *

UPDATE: 9/3/2009

Σημείωμα : Η νέα αυτή μορφή του Άρθρου, προέκυψε ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες ατόμων που ασχολούνται με τα Οικονομικά, καταλογίζοντάς μου απλότητα, προχειρότητα, έλλειψη οικονομικής παιδείας και συνωμοσιολογία. Η πρόθεσή μου δεν ήταν να παραπλανήσω κανέναν, αλλά και ούτε να δημιουργήσω την αίσθηση, οτι υπάρχει κάποια συνωμοσία. Έχοντας λοιπόν σαν οδηγό μου αυτές τις παρατηρήσεις, ξαναέγραψα το Άρθρο, προσπαθώντας να παρουσιάσω, μόνο τα δεδομένα και βεβαίως να καλύψω όλες τις πτυχές της κοινωνίας μας ( Σίγουρα έχω πολλά περιθώρια βελτίωσης ακόμη ).Στόχος μου ήταν και είναι, να δώ την χώρα μας να πηγαίνει μπροστά. Αναγνωρίζοντας λοιπόν την λανθασμένη και πρόχειρη προσέγγιση του πρώτου Άρθρου (Και χωρίς αυτό να σημαίνει οτι τώρα έχω πετύχει το ιδανικό αποτέλεσμα) σας το παρουσιάζω την νέα του μορφή .

”Ενίοτε σε κάποιες γενιές ανθρώπων, δίνεται η ευκαιρία να κάνουν μεγάλα πράγματα. Ίσως αυτή η γενιά, να είναι η δική σας....”
Νέλσον Μαντέλα 2005

Το συγκεκριμένο άρθρο, δεν αφορά μόνο μια μελέτη για τους λόγους που οδηγηθήκαμε στην κρίση. Αφορά και μια προσπάθεια να εντοπίσουμε προκαταβολικά, προβλήματα που θα προκύψουν από την κρίση αλλά και προβλήματα που θα προκύψουν από την λάθος θεώρηση των πραγμάτων, από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσο πιο γρήγορα εντοπίσουμε το πρόβλημα και εστιάσουμε στη λύση του, τόσο περισσότερο χρόνο έχουμε για να το αντιμετωπίσουμε και κατά συνέπεια περισσότερες πιθανότητες για επιτυχή έκβαση.

Ας ξεκινήσουμε με μια απλή διαπίστωση, που όμως δεν είναι προφανής. Οι γενετικοί λόγοι που έχουν κάνει τον Καπιταλισμό τόσο πετυχημένο οικονομικό σύστημα, είναι οι ίδιοι λόγοι που τον αποδυναμώνουν.

• Πλεονεξία : “Θέλω να γίνω πλούσιος…” Ποιος από εμάς δεν το έχει σκεφτεί ή δεν έχει προσπαθήσει να ζήσει σαν πλούσιος, παρόλο που δεν είναι; Η πλεονεξία λοιπόν, οδηγεί το σύστημα. Δείτε το παράδειγμα του Χρηματιστηρίου το 1999. Όσοι τουλάχιστον είχαν ασχοληθεί με τα οικονομικά, από κάποιο σημείο και έπειτα, ήξεραν ότι κάτι πηγαίνει λάθος. Και όμως συνέχισαν να επενδύουν χρήματα. Κανείς δεν θέλει να χάσει την ευκαιρία να πλουτίσει. Αυτός όμως ο μηχανισμός δημιουργεί φούσκες και μεγάλη αστάθεια στο Χρηματοοικονομικό σύστημα το οποίο καταρρέει. Στο τέλος αμφισβητείται το ίδιο το σύστημα.
• Αισιοδοξία : Όλοι πιστεύουν ότι τα εταιρικά τους αποτελέσματα, θα είναι καλύτερα χρόνο με το χρόνο. Ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης, θα αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα. Για να εκπληρωθεί όμως αυτός ο στόχος, θα πρέπει να γίνονται συνέχεια όλο και μεγαλύτερες επενδύσεις από την πλευρά των εταιριών. Επομένως από την μία πλευρά έχουμε την αισιοδοξία για κερδοφορία και από την άλλη, η κερδοφορία που κινεί την αγορά, οδηγεί σε αύξηση των επενδύσεων και κατά συνέπεια σε μείωση της κερδοφορίας. Επίσης στατιστικά οδηγούμαστε σε υπερεπένδυση, με σοβαρό κίνδυνο να μην πάρουμε ποτέ πίσω, τα λεφτά που επενδύσαμε. Ειδικά αν βιώσουμε και κάποια οικονομική κρίση, ο κίνδυνος χρεωκοπίας είναι μεγαλύτερος του 95% (δηλ. 95 στις 100 εταιρίες θα κλείσουν) αν οι εταιρίες δεν δείξουν γρήγορα αντανακλαστικά, εγκαταλείποντας μη-επικερδείς δραστηριότητες και κρατώντας μόνο τις επικερδείς.(Με ότι αυτό συνεπάγεται σε απολύσεις.)
• Άκαμπτη Επιβαλλόμενη Νοοτροπία :

- Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες ένα λιοντάρι; Θα έτρεχες.
- Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες ένα θάμνο να κουνιέται; Θα έτρεχες.
- Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες άλλες αντιλόπες να τρέχουν; Θα έτρεχες.

Δεν μένεις, για να δεις τί θα γίνει. Θα χάσεις. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, οι επενδυτικοί οίκοι (hedge funds) που έβλεπαν το σκάσιμο της φούσκας των .com του 1999 και δεν αγόραζαν μετοχές υψηλής τεχνολογίας για να προστατέψουν τους πελάτες τους, έκλεισαν στους 6 μήνες λόγω έλλειψης πελατών, πολύ πριν προλάβουν να επιβεβαιωθούν. Συμπέρασμα : Όταν όλοι τρέχουν, τρέξε και εσύ. Μόνο έτσι, δεν θα χάσεις. Παρόλο που αυτό νομοτελειακά, οδηγεί σε φούσκες και αποσταθεροποίηση του συστήματος........

Τελικό συμπέρασμα : Πάντα θα έχουμε κρίσεις και χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις , εφόσον το οικονομικό σύστημα που οδηγεί την οικονομία είναι κάποια μορφή του καπιταλισμού. Η συνεχόμενη απαίτηση για ανάπτυξη, οδηγεί σε πολιτικές που απαιτούν συνεχόμενα αυξανόμενη κατανάλωση (προφανώς με παράλληλη μείωση της αποταμίευσης και αύξησης του δανεισμού). Στο τέλος οι πολίτες που αποτελούν την οικονομική βάση της πυραμίδας του πλούτου του καπιταλισμού, δεν έχουν πια χρήματα για να στηρίξουν αυτή την ανάπτυξη και τα πάντα καταρρέουν. Όλες οι μορφές του καπιταλισμού οδηγούν νομοτελειακά σε καταρρεύσεις. Βέβαια θα ήταν άδικο να μην αναφέρω την ικανότητα του Καπιταλισμού, να επιβιώνει και να βρίσκει λύσεις για τις κρίσεις.

Από την άλλη πλευρά υπάρχει τόσο ο κομμουνισμός, όσο και ο σοσιαλισμός σαν οικονομικοκοινωνικά συστήματα. Δεν παράγουν υφέσεις και χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις, αλλά δεν παράγουν και οικονομική μεγέθυνση. Έχουν δηλαδή σταθερότητα, αλλά δεν έχουν οικονομική μεγέθυνση. Μεταξύ των τριών, δυστυχώς θα πρέπει να δεχθούμε την αστάθεια του καπιταλισμού. Είναι γραμμένο στα γονίδιά μας.

Τί συνέβη λοιπόν και φτάσαμε ως εδώ; Αρχικά ο καπιταλισμός (Ο οποίος στη σύγχρονη μορφή-εκδοχή του, ονομάζεται Ελεύθερη Αγορά) μετέτρεψε τον άνθρωπο από αποταμιευτή σε καταναλωτή. Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρθηκαν πιο πριν : Πλεονεξία, αισιοδοξία, ματαιοδοξία, άκαμπτη επιβαλλόμενη νοοτροπία και φυσικά διαφήμιση. Όταν όμως ο πρώτος στόχος (δηλαδή της δημιουργίας ενός καταναλωτή με την βοήθεια κυρίως της διαφήμισης) επετεύχθη, είδαν ότι ο κόσμος από το 20% των χρημάτων του, που αρχικά αποταμίευε, συνέχιζε να αποταμιεύει το 10%. Τα μισά λοιπόν λεφτά, έμεναν στον κουμπαρά. Όχι όμως στον δικό τους κουμπαρά. Έπρεπε λοιπόν να βρουν έναν τρόπο, να πείσουν τον κόσμο ότι οι αποταμιεύσεις, τους είναι άχρηστες. Και εδώ έρχονται τα Χρηματιστήρια. Γιατί λοιπόν να ξεπατώνομαι στην δουλειά μια ολόκληρη ζωή, για να βάλω κάποια χρήματα στην άκρη. Μπορώ τώρα να περνάω καλά, ξοδεύοντάς τα για να διασκεδάσω και να κρατήσω λίγα για να παίξω χρηματιστήριο ( στο οποίο θα κερδίσω εκατομμύρια σε μικρό χρονικό διάστημα) και να λύσω το οικονομικό μου πρόβλημα για πάντα. Όμως κανείς δεν τους είχε πει ότι στο χρηματιστήριο χάνεις κιόλας. Και χάνεις, επειδή η πλεονεξία σου είναι αυτή που θα δημιουργήσει την φούσκα. Ξέχασα να αναφέρω ότι ήδη έχουν ξεκινήσει να δίνονται τα περίφημα μπόνους των στελεχών......Φτάσαμε λοιπόν στην γενιά των υπερκαταναλωτών. Στο τέλος αφού κανείς δεν είχε πλέον αποταμιεύσεις, οι τράπεζες ανέλαβαν το ρόλο του “φίλου” σου, του ”άνθρωπού” σου.

Εδώ έκανε την εμφάνισή της, η απληστία των τραπεζιτών. Πιστωτικές κάρτες, διακοποδάνεια, εορτοδάνεια, δάνεια γάμου, δάνεια για τον νέο επιχειρηματία (παρόλο που με στατιστικές μελέτες 7 στις 10 νέες εταιρίες κλείνουν όταν η οικονομία πηγαίνει καλά – για το τί γίνεται όταν η οικονομία δεν πηγαίνει καλά, προαναφέρθηκα), στεγαστικά δάνεια και άλλα εξωτικού τύπου δάνεια, συγχωρήστε με που δεν τα θυμάμαι όλα, δόθηκαν χωρίς μέτρο προς όλες τις κατευθύνσεις. Το χειρότερο ήταν, ότι δεν εξασφάλισαν σε ποιους τα έδιναν. Οι τράπεζες δεν προστάτεψαν τον απλό κόσμο, αλλά ούτε και τον εαυτό τους. Δεν έλεγξαν ποτέ τα οικονομετρικά στοιχεία των ατόμων που δάνειζαν, αν είναι δηλαδή σε θέση να τους επιστρέψουν τα χρήματα που δανείστηκαν. Πόσο μάλλον άτομα τα οποία είχαν δανειστεί από όλες τις τράπεζες που υπήρχαν σε ένα κράτος. Στο βωμό του γρήγορου κέρδους και των μπόνους τα τραπεζικά στελέχη ξέχασαν το ρόλο τους, που ήταν η διασφάλιση σταθερότητας στο οικονομικό σύστημα.

Και εκεί ήταν που το παιχνίδι είχε πλέον χαθεί. Ακόμη και αν δεν κατέρρεε η αγορά κατοικίας στις Η.Π.Α. η κατάληξη ήταν προδιαγεγραμμένη. Η φούσκα θα έσκαγε. Δεν γίνεται συνέχεια να ξοδεύουμε χρήματα που δεν έχουμε. Κάποια στιγμή για να δημιουργηθεί πραγματική οικονομία, πραγματικό χρήμα, θα πρέπει να επιστρέψουμε τα χρήματα που δανειστήκαμε. Όταν όμως δεν έχουμε για να τα επιστρέψουμε, τότε δυστυχώς το σύστημα καταρρέει.

Παρόλο που από την φύση μου είμαι αισιόδοξο άτομο θα τολμήσω να κάνω μια πρόβλεψη για την συνέχεια. Η προσγείωση μας στην πραγματικότητα, μόλις έχει αρχίσει. Η κρίση βρίσκεται ακόμη στην αρχή της. Κανένας εν ζωή άνθρωπος δεν θα έχει ξαναβιώσει όσα, θα βιώσουμε εξαιτίας αυτής της κρίσης. Και ο λόγος είναι απλός. Δεν υπάρχουν ικανοί ηγέτες – και αναφέρομαι σε όλη την υφήλιο - που θα μας βγάλουν από την κρίση. Οι ίδιοι που την δημιούργησαν, είναι αυτοί που μας κυβερνούν. Το τραπεζικό σύστημα προσπαθεί με νύχια και με δόντια να επιβιώσει, μετά τα τραγικά λάθη που έκανε και μας οδήγησε στην σημερινή κατάσταση. Και προσπαθεί να επιβιώσει με οποιοδήποτε τίμημα, αφού ο αγώνας του είναι αγώνας δίχως αύριο. Ερώτηση : Θα εμπιστευόσασταν το μέλλον σας σε κάποιον απελπισμένο;

Κι όμως τώρα το κάνουμε. Και κανένας δεν παραπονιέται, γιατί κατά βάθος ξέρουμε, ότι κανένας δεν μας πίεσε να πάρουμε όλες αυτές τις κάρτες και τα δάνεια. Φέρουμε την πλήρη ευθύνη για την σημερινή μας κατάσταση. Είμαστε συμμέτοχοι σε αυτή την κρίση. Οι ηγέτες που εκλέγαμε για να μας οδηγήσουν σε ένα καλύτερο αύριο, εθελοτυφλούσαν και κώφευαν καθώς τα εκατομμύρια από τις τράπεζες και τις πολυεθνικές χρηματοδοτούσαν τους προεκλογικούς τους αγώνες. Όμως όλοι εμείς ήμασταν απασχολημένοι με την υπερκατανάλωση για να τα δούμε όλα αυτά. Και τώρα χρωστάμε..... Δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε, γιατί φοβόμαστε μήπως χάσουμε την δουλειά μας....των 700 ευρώ. Που θα γίνουν 600, 500, 400....Δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Το πάρτυ τελείωσε.

Τα επόμενα δύο χρόνια θα δούμε ποσοστά ανεργίας που θα φτάσουν το 16%. Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 110% (μετά την αναθεώρηση). Θα δούμε κόσμο να πεινάει και τα έντονα κοινωνικά φαινόμενα θα γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Βίαιες συγκεντρώσεις-πορείες, φόνοι, βία, απαγωγές, ληστείες τραπεζών είναι λίγα από τα φαινόμενα που θα βιώνουμε καθημερινά. Το μόνο που μας σώζει ακόμη στην Ελλάδα, είναι το οικογενειακό μοντέλο (όπου ο γονιός βοηθά τα παιδιά μέχρι μεγάλη ηλικία) και το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης. Ως πότε όμως. Ακόμα και αυτές οι αντοχές φτάνουν στο τέλος τους. Ίσως ήρθε η ώρα για μια νέα γενιά οικονομικών μεταναστών.

Όποιοι από εσάς είναι παρατηρητικοί, θα εντόπισαν άλλη μία εγγενή αδυναμία της Ελεύθερης Αγοράς και κατά συνέπεια του Καπιταλισμού. Ενώ η Ελεύθερη Αγορά χρειάζεται κεφάλαια, προκειμένου να τα επενδύσει για να πετύχει αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης, απαιτεί από τον απλό λαό που αποτελεί τη οικονομική του βάση, όχι μόνο να μην αποταμιεύει, αλλά να δανείζεται χρήματα προκειμένου να έχει να ξοδέψει. Η μακροχρόνια συνέπεια αυτής της τακτικής προφανώς και είναι η κατάρρευση του συστήματος.

Και φτάνουμε στην ουσία. Θα πρέπει το οικονομικό σύστημα να παραμείνει η Ελεύθερη Αγορά; Σίγουρα έχετε ακούσει την φράση : "Ελεύθερη Αγορά και ΟΧΙ Ασύδωτη Αγορά". Και πριν προχωρήσω στην ανάλυσή μου, για το τί θα μπορούσαν να αλλάξουν οι κυβερνήσεις ώστε η αγορά να πάψει να είναι ασύδωτη, θα μου επιτρέψετε να μιλήσω λίγο για το τί μπορούμε να κάνουμε εμείς.

Πρωτίστως θα πρέπει όλοι μας να αποκτήσουμε κοινωνική συνείδηση και ωριμότητα. Θα πρέπει με τις πράξεις μας και τις ενέργειές μας να μην επιδιώκουμε μόνο το ατομικό συμφέρον, αλλά και το κοινωνικό συμφέρον. Επιπλέον θα πρέπει να συμπαραστεκόμαστε στις κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες, όχι μόνο με ευχολόγια, αλλά και με πράξεις. Οι τοπικές ομάδες δράσης, για την υποστήριξη κοινωνικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, πρέπει να γίνουν πραγματικότητα. Σκεφτείτε πόσα ρούχα και παπούτσια έχετε στοιβαγμένα στις ντουλάπες σας, τα οποία δεν τα χρησιμοποιείτε. Σκεφτείτε πόσο χρόνο δαπανάτε για καφέ και ψώνια και πόσο χρόνο δαπανάτε για να συμμετέχετε σε προσπάθειες αναδάσωσης ή σε ομάδες εθελοντικής εργασίας σε οίκους ευγηρίας ή σε χώρους για παιδιά με ειδικές ικανοτητες. Και τόσα άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την καθημερινότητα όλων μας.

Προφανώς έχουμε κάθε δικαίωμα να είμαστε αγανακτισμένοι με αυτούς που μας κυβερνούν. Όμως δυστυχώς, έχουμε την υποχρέωση να είμαστε αγανακτισμένοι και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ναι για εμάς μιλάω, που όλα τα περιμένουμε από τις κυβερνήσεις και με χαρακτηριστική ευκολία φτάνουμε σε αφορισμούς και εύκολα συμπεράσματα. Για εμάς που τόσα θα μπορούσαμε να προσφέρουμε, με τα νιάτα και την ενέργειά μας. Όμως αυτή την ενέργεια την διοχετεύουμε μόνο για να ικανοποιήσουμε προσωπικά συμφέροντα και επιδιώξεις. Την διοχετεύουμε για να συμμετέχουμε σε εκδηλώσεις που μας κάνουν να νιώθουμε ευχάριστα. Αποφεύγουμε, οχι μόνο να βοήθαμε, αλλά ακόμη και να βρεθούμε κοντά σε καταστάσεις κοινωνικά δυσάρεστες, γιατί αυτό θα μας χαλάσει την διάθεση. Γυρίζουμε την πλάτη, εκεί που θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε και αυτομάτως το πρόβλημα για εμάς έχει λυθεί.

Δε βαριέσαι; Κάποιος άλλος θα ασχοληθεί. Εγώ θα σώσω τον κόσμο; Μας λείπει η κοινωνική συνοχή και η κοινωνική συνείδηση. Και για αυτό το γεγονός, δυστυχώς όσο και να θέλω να κατηγορήσω τους ηγέτες μας, θα ήταν τουλάχιστον άδικο να το κάνω. Αυτό πηγάζει μέσα από κάθε άτομο. Αν δεν θέλεις να σου συμβεί η αδικία, τότε μην αδικέις τους άλλους. Ξέρετε (;) από πόσα άτομα έχω ακούσει την κουβέντα : "Τον βόλεψε ο Τάδε στο δημόσιο. Αυτή είναι η αξιοκρατία στην Ελλάδα" και μετά από λίγο καιρό, ώς δια μαγείας, είχε ανακαλύψει και ο ίδιος έναν Τάδε που τον βόλεψε στο Δημόσιο. Τους έδειξε και κατάλαβαν. Όχι, που νόμιζαν οτι αυτός δεν έχει Τάδε....Μόνοι μας δημιουργούμε τα προβλήματα και μόνοι μας τα διαιωνίζουμε.

Ένα άλλο τρανταχτό παράδειγμα που δείχνει οτι δεν έχουμε κοινωνική ωριμότητα και συνοχή, είναι οι τιμές που μας έχουν επιβάλλει οι πολυεθνικές, τα Super Market και οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας (Για τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας αναφέρομαι μόνο στην αγορά συσκευών). Θα έπρεπε καθημερινά αυτές οι εταιρίες να μποϋκοτάρονται, μέχρις ότου καταλάβουν οτι σε αυτή τη χώρα μπορούν να λειτουργήσουν με το ίδιο ποσοστό κέρδους που έχουν στην Γαλλία, την Γερμανία και την Αγγλία. Μη τα περιμένετε όλα από τους πολιτικούς και τους διοικούντες. Αυτοί είναι λίγοι, έχουν ονοματεπώνυμο και είναι εύκολο οι εταιρίες να τους προσεγγίσουν (με οτι αυτό συνεπάγεται). Εμείς έχουμε την δύναμη να αλλάξουμε τα πράγματα.

Οργανωθείτε σε μικρές τοπικές ομάδες και διεκδικήστε σε τοπικό επίπεδο. Μην περιμένετε να συννενοηθούμε όλοι μαζί. Δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Η δύναμή σας βρίσκεται στις καταναλωτικές σας συνήθειες. Και εξηγώ : Πόσες φορές κάνετε ψώνια Super Market από την περιοχή σας και πόσες από άλλη περιοχή; Η απάντηση είναι προφανής. Σπάνια ψωνίζετε από άλλη περιοχή. Αυτό όμως επίσης σημαίνει, οτι σπάνια έρχονται να ψωνίσουν στην περιοχή σας, από άλλες περιοχές. Άρα τα Super Market βασίζονται σε ένα συντριπτικό ποσοστό στην τοπική κοινωνία. Αρκεί λοιπόν η οργάνωση της τοπικής κοινωνίας για να επιτευχθούν οι στόχοι. Μποϋκοτάρετε σε τοπικό επίπεδο (όχι πηγαίνοντας να ψωνίσετε σε άλλες περιοχές ή ψωνίζοντας τις διπλάσιες ποσότητες την επόμενη μέρα. Τα Super Market έχουν τόσο μεγάλο δίκτυο καταστημάτων που αν κάνετε κάτι από τα δύο, δεν θα έχουν καμία μείωση στην κερδοφορία τους. Και το ξέρουν αυτό.)

Αυτό που χρειάζεται να κάνετε, είναι να πάψετε να αγοράζετε ακριβά προϊόντα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Ψάξτε τις καλύτερες προσφορές και ενημερώστε τις ομάδες που ανήκετε. Κάνετε τιμοληψίες και επιλέξτε την φθηνότερη προσφορά. Η πληροφορία είναι το πάν. Και μόνος του, κανένας δεν προλαβαίνει να τα κάνει όλα αυτά. Αν όμως υπάρχουν ομάδες που τα μέλη της έχουν διακριτούς ρόλους, τότε η κατάσταση θα διευκολύνονταν αρκετά.

Ας οργανωθούμε λοιπόν και με μικρά και σταθερά βήματα, ας γίνουμε μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Μια κοινωνία δίκαιη. ( Μου διαφεύγει ποιος το έχει πεί, αλλά δεν θα μπορούσα πιο πετυχημένα να συνοψίσω όλα τα παραπάνω σε μια φράση : "Η επιτυχία μιας κοινωνίας, φαίνεται από τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται, στον χειρότερό της πολίτη."). Την κρίση της δικής μας κοινωνίας την αφήνω σε εσάς.

Και φτάνουμε στο κομμάτι των κυβερνήσεων. Καθημερινά ακούμε όλοι μας για τον πληθωρισμό. Ονομάζεται δομικός πληθωρισμός. Είναι ο πληθωρισμός που μας ανακοινώνουν κάθε λίγο και λιγάκι από τα δελτία ειδήσεων. Ο πληθωρισμός που τόσα χρόνια προσπαθούμε να τιθασεύσουμε κάτω από το 3% (Όταν το επίπεδο των τιμών αυξάνεται γρήγορα σε όλη τη διάρκεια ενός οικονομικού κύκλου τότε έχουμε δομικό πληθωρισμό. Ο δομικός πληθωρισμός εμφανίζεται όταν το δημόσιο, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά προσπαθούν να ζήσουν πέρα απ’ότι τους επιτρέπουν τα μέσα τους, και έχουν την δυνατότητα να δανείζονται ώστε οι δαπάνες τους να υπερσκελίζουν τα εισοδήματά τους) και έχει να κάνει με το ποσοστό αύξησης του δανεισμού. Αν παρόλα αυτά ξοδεύεις χρήματα, από το κομπόδεμα που έχεις κάνει για τα γεράματα και δεν δανείζεσαι, δεν συμβάλλεις στην αύξηση του δομικού πληθωρισμού. Και όμως μόνο για αυτόν μας μιλάνε. (Δεν λέω οτι δεν είναι σημαντικό στοιχείο, αλλά υπάρχουν και άλλα εξίσου σημαντικά.)

Τα τρόφιμα και οι αυξήσεις σε αυτά (καθώς και σε άλλες κατηγορίες, όπως για παράδειγμα Ένδυση, Ποτά, Υγεία, Μεταφορές Επικοινωνίες, Στέγαση, Αναψυχή, Εκπαίδευση, Ψυχαγωγία, Διαρκή Αγαθά και Λοιπά Αγαθά και Επικοινωνίες), υπολογίζονται στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή. Δείτε εδω τί είναι και πώς υπολογίζεται) (Στοιχεία : Εδώ )

Το μεγαλύτερο όμως λάθος κατά τη γνώμη μου, στον υπολογισμό του ποσοστού της ετήσιας αύξησης του ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) που ανακοινώνεται, γίνεται με την χρήση του “συντελεστή βάρους” ή αλλιώς “σταθμίσεις ΕΟΠ”. Τί είναι η στάθμιση ΕΟΠ και τί μπορέι να μας δείξει; (Στοιχεία : Εδώ ) Διαβάστε το παρακάτω παράδειγμα και θα καταλάβετε :

Η “ στάθμιση ΕΟΠ” λοιπόν είναι ένας συντελεστής βαρύτητας για κάθε προϊόν, που συμμετέχει στο καλάθι της νοικοκυράς. Πείτε λοιπόν οτι έχουμε μόνο δύο προϊόντα σε μια χώρα. Ακραίο παράδειγμα θα μου πείτε, αλλά μας κάνει για να καταλάβετε τον μηχανισμό. Ας δεχθούμε λοιπόν οτι έχουμε, μόνο ψωμί και κουστούμια Armani. Επίσης ας δεχθούμε οτι καθένας μας χαλάει τα ίδια λεφτά για ψωμί και για κουστούμια Armani. Επίσης ας δεχτούμε οτι η αύξηση στην τιμή του ψωμιού (δηλαδή η αύξηση στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή)) είναι 60% (ακραίο νούμερο που χρησιμοποιείται για τους σκοπούς του παραδείγματος) το χρόνο και στα κουστούμια Armani 3%. Τέλος ας δεχθούμε οτι η θέλουμε να παρουσιάσουμε ετήσια αύξηση ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) μέχρι 3,6%. Πώς μπορούμε να το πετύχουμε; Θα δώσουμε στάθμιση ΕΟΠ 0.99 (ακραίο νούμερο που χρησιμοποιείται για τους σκοπούς του παραδείγματος) στα κουστούμια Armani και στάθμιση ΕΟΠ 0.01 (ακραίο νούμερο που χρησιμοποιείται για τους σκοπούς του παραδείγματος) στο ψωμί. Άρα η τελική ετήσια αύξηση στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) θα είναι : 0.01*60% + 0.99*3% = 0.6% + 2.97% = 3.57% . Βέβαια ακολουθώντας αυτή την τακτική σε 10 χρόνια πιθανόν να πεθάνεις στην πείνα, αλλά στο κάτω-κάτω, όλοι μια μέρα θα πεθάνουμε......Τουλάχιστον στην κηδεία μας θα φοράμε ωραίο κουστούμι........

Επίσης από επίσημες μελέτες, έχει βρεθεί οτι όσο μικρότερο είναι το εισόδημα κάποιου, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του εισοδήματός του, που δαπανά για αυτά τα αγαθά. (Για παράδειγμα μια φτωχή οικογένεια δαπανά τουλάχιστον το 70% του εισοδήματός της για φαγητό και ένδυση, ενώ μια πλούσια οικογένεια, δαπανά περίπου το 30%). Αυτό σημαίνει οτι οι συντελεστές που προανέφερα (βέβαια για τα παραδείγματα, χρησιμοποίησα ακραία νούμερα), είναι δίκαιοι και βεβαίως έχουν επαφή με την πραγματικότητα μόνο για μια μέση ομάδα. (Δείτε εδώ) .

Η συγκεκριμένη μελέτη υπάρχει και στην Τράπεζα της Ελλάδος). Άρα οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και το ποσοστό των φτωχών αυξάνεται με γεωμετρικό ρυθμό. (Από επίσημα πλέον στοιχεία της Eurostat το 40% (2.000.000) των Ελλήνων (Αναφέρομαι στο εργατικό δυναμκό - Περίπου 5.000.000 Έλληνες) έχουν εισοδήματα που είναι κάτω από το όριο της φτώχειας. Δηλαδή κάτω από 5.910 ευρώ ετησίως για ένα άτομο, ενώ για ένα νοικοκυριό τεσσάρων ατόμων, κάτω από 12.411 ευρώ ετησίως). Αυτό βέβαια παρατηρείται και σε παγκόσμια κλίμακα (δηλαδή η αύξηση του ποσοστού των ατόμων που ζούν κάτω από το όριο της φτώχειας) όμως αυτό που είναι ανησυχητικό για την χώρα μας είναι ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται αυτό το ποσοστό. Συγκεκριμένα το 2006 το αντίστοιχο ποσοστό στο εργατικό δυναμικό,ήταν 20,1%. Δηλαδή μια αύξηση του 100% (1.000.000 Έλληνες επιπλέον ή το 9% του πληθυσμού της χώρας) σε 2 χρόνια.

Ένα τελευταίο σημείο που θα ήθελα να θίξω, είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι τιμοληψίες. Οι τιμοληψίες θα έπρεπε να γίνονται σε εβδομαδιαία βάση στις λαϊκές, ενώ για όλους τους υπόλοιπους, θα πρέπει να φτιαχτεί η υποδομή ( αρκετοί την έχουν ήδη), ώστε οι τιμές από τα Super Market, τα βενζινάδικα και όλα τα καταστήματα να υποβάλλονται σε καθημερινή βάση. Έτσι δεν θα αποκρύπτεται μια ενδιάμεση αύξηση τιμών. Και εξηγώ : Ας δεχθούμε οτι η τιμοληψία γίνεται κάθε 1, 3 και 6 μήνες. Ας διαλέξουμε το παράδειγμα των 6 μηνών. Αν στην πρώτη μέτρηση, η τιμή ήταν 100 ευρώ και στην δεύτερη 101,5 ευρώ, τότε η αύξηση θα είναι 1,5%. Τί μπορεί να έχει συμβεί; Για όλο το εξάμηνο, πλήν του μήνα μετά την πρώτη μέτρηση και του μήνα πρίν την δεύτερη μέτρηση, η τιμή να είναι 104 ευρώ. Δηλαδή για τους 6 μήνες η τιμή να ήταν ανα μήνα : 100, 104, 104, 104, 104, 101,5 . Τότε η πραγματική μέση τιμή για τον καταναλωτή είναι : (100+104+104+104+104+101,5)/6 = 102,9 ευρώ και άρα η αύξηση είναι 2,9% και οχί 1,5%. Ευτυχώς για εμάς διανύουμε το 2009, όπου η τεχνολογία, μπορεί να δώσει λύση σε αυτού του είδους τα προβλήματα. Αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση.

Η εκτίμησή μου είναι οτι η μέση ετήσια αύξηση στα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα είναι 9-10%, τα τελευταία 7 χρόνια. Δηλαδή μια οικογένεια πληρώνει στην καθημερινότητά της 82-95% περισσότερα χρήματα από ότι το 2000 (Τα επίσημα στοιχεία μετά από τους υπολογισμούς βάσης μιλάνε για 62%). Βεβαίως οι μισθοί δεν ακολούθησαν την ίδια εξελικτική πορεία...

Με βάση τα παραπάνω γίνεται κατανοητό, οτι ο τρόπος υπολογισμού των σταθμίσεων ΕΟΠ, θα πρέπει να λάβει υπόψιν και την εισοδηματική κατανομή των Ελλήνων πολιτών, καθώς επίσης και να γίνει μια σοβαρή μελέτη ( η οποία επίσης θα συμπεριληφθεί στον υπολογισμό) για την ακριβή διάθεση του εισοδήματος (σε ποσοστά), για όλες τις εισοδηματικές ομάδες. Τέλος θα πρέπει να αυτοματοποιηθούν και να γίνονται σε ημερήσια βάση οι τιμοληψίες από Super Market, βενζινάδικα και λοιπά καταστήματα, ενώ στις λαϊκές θα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι τιμοληψίες, μέσω της συνεργασίας των δήμων και του Υπουργείου Ανάπτυξης. Μόνο τότε θα αποκαλυφθεί η πραγματικότητα και βεβαίως οι κυβερνήσεις (όσες τουλάχιστον το επιθυμούν) θα έχουν στα χέρια τους ένα εργαλείο, για να εφαρμόζουν πετυχημένες παρεμβατικές πολιτικές, οι οποίες θα θωρακίζουν την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους και παράλληλα θα προστατεύουν το εισόδημα των αδύναμων κοινωνικών ομάδων.

Κάποιος λοιπόν δεν έκανε - κάνει σωστά την δουλειά του. Σίγουρα οι ηγέτες μας, που δε νομοθετούν υπέρ μας, παρόλο που γι’αυτό τους εκλέγουμε. Έπειτα οι τραπεζίτες, οι οποίοι τυφλωμένοι από το πάθος του εύκολου πλουτισμού, ξέχασαν οτι η βάση της οικονομίας αποτελείται από απλούς ανθρώπους και φρόντισαν να τους εξαθλιώσουν οικονομικά. Τέλος εμείς οι ίδιοι, οι οποίοι επιλέξαμε την εύκολη λύση, φορτώνοντας όλα μας τα προβλήματα σε λάθη τρίτων και δεν αναλάβαμε ποτέ τις προσωπικές μας ευθύνες.

Το άμεσο επακόλουθο όλων των παραπάνω, το παρακολουθείτε στην σούπερ ντούπερ πλάσμα ή υγρών κρυστάλλων τηλεόρασή σας, στο σούπερ ντούπερ σπίτι σας, που αγοράσατε με την ευγενική χορηγία κάποιας τράπεζας, υποθηκεύοντας το υπόλοιπο της ζωής σας για να ξεπληρώσετε το χρέος. Και τώρα δυστυχώς ή σε λίγο από τώρα, θα συνειδητοποιήσετε, οτι το σπίτι που πήρατε 250000 ευρώ (και που για να το ξεπληρώσετε θα χρειαστεί να δώσετε 470000 ευρώ σε 25-30 χρόνια) σε λίγο καιρο θα στοιχίζει 150000. Και βεβαίως οι κύριοι υπεύθυνοι για όλη αυτή την κατάσταση τροφοδοτούνται με χρήμα, (με την πρόφαση, οτι αν δεν χρηματοδοτηθούν, το σύστημα θα καταρρεύσει) για να συνεχίσουν την διαιώνιση του συστήματος που μας οδήγησε στην κατάρρευση. Αλήθεια, υπάρχει καμία λογική σε αυτό;

Υπάρχει καμία λογική στο γεγονός, οτι θα κληθούμε στα επόμενα χρόνια, να πληρώσουμε υπέρογκα ποσά φορολογίας, προκειμένου να σώσουμε τις ιδιωτικές τράπεζες; Δεν θυμάμαι στα 32 μου χρόνια κάποιο πρωϊ, να χτυπάει το κουδούνι μου και ανοίγοντας, να βλέπω έναν τραπεζίτη να μου δίνει μια βαλίτσα χρήματα, από τα υπερκέρδη που συσσώρευαν οι τράπεζες τόσα χρόνια. Ούτε θυμάμαι κανέναν τραπεζίτη να σου δίνει δανεικά χωρίς να χρειαστεί να υποθηκεύσεις κάτι. Οπότε αν είναι να τους δανείσω τα λεφτά μου, τώρα που με έχουν ανάγκη, ας το κάνουμε σωστά και ας τις κρατικοποιήσουμε πλήρως.

Και κάτι ακόμη. Από πότε τα κράτη χρειάζεται να δανείζονται χρήματα από τις τράπεζες με την έκδοση ομολόγων, πληρώνοντας τόκο στις τράπεζες; Από πότε αφήσαμε ολόκληρα κράτη να γίνουν πελάτες των τραπεζών; Απο πότε αφήσαμε να υποθηκευτεί με τόσο άσχημο τρόπο το μέλλον μας; Εγώ ήξερα οτι όποτε το κράτος χρειάζεται χρήματα, τα τυπώνει στο Νομισματοκοπείο. Δεν τα δανείζεται με επιτόκιο από εμπορικές τράπεζες... Θυμάται άραγε κανείς πότε έγινε αυτό; Θυμάται άραγε κανείς πώς έγινε αυτό;

Και για να μην φαίνεται, οτι υποστηρίζω πως με το κόψιμο χρήματος, δεν υπάρχουν προβλήματα, να πώ οτι προφανώς και υπάρχουν προβλήματα και έχουν να κάνουν με πληθωριστικές πιέσεις. Όμως αυτό δεν κάνουν τώρα, για να ανταπεξέλθουν στην κρίση; Χρήμα δεν κόβουν από το πρωί μέχρι το βράδυ; Μόνο που τώρα θα κόψουν χρήμα όχι μόνο για να καλύψουν το ποσό που τους χρειάζετε, αλλά και για να πληρώσουν τους τόκους στις Τράπεζες. Αυτό το χρήμα δεν θα δημιουργήσει πληθωριστικές πιέσεις ή πρόκειται για άλλο μαγικό χρήμα, που δεν δημιουργεί πληθωρισμο;

Το πρόβλημα που υπάρχει είναι διπλό. Με την ανάπτυξη σε αρνητικά πρόσημα, θα έπρεπε τα κράτη να έχουν αποταμιεύσεις, οι οποίες θα τα βοηθούσαν να κάνουν επενδύσεις και να δώσουν νέα κατεύθυνση στην αγορά. Αυτές οι αποταμιεύσεις δεν υπάρχουν. Αντί αποταμιεύσεων, υπάρχουν χρέη, τα οποία τα κράτη προσπαθούν να καλύψουν κόβοντας χρήμα. Η τακτική τους, αυτή με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε πληθωριστικές πιέσεις και αν δεν είναι προσεκτικοί, θα οδηγηθούν σε υπερπληθωρισμό. Όταν λοιπόν μετά από μια μακρά περίοδο με αρνητική ανάπτυξη, η οικονομία αρχίσει να παίρνει τα πάνω της, θα εμφανιστούν πληθωριστικές (αν όχι υπερπληθωριστικές πιέσεις). Αρα τα χρήματα που θα παίρνεις, θα χάσουν ένα μεγάλο μέρος της αγοραστικής τους δύναμης. Και τότε οι κυβερνήσεις, το μόνο που θα μπορούν να κάνουν για να περιορίσουν το φαινόμενο, θα είναι να αυξήσουν τα επιτόκια. Αλλά για στάσου; Τα επιτόκια δεν τα ρίξανε για να διευκολύνουν τους δανειολήπτες και τις επιχειρήσεις να ξεχρεώσουν; Για να μην αναφέρω την ανάπτυξη, η οποία θα παραμείνει σε μηδενικά επίπεδα, αφού υψηλά επιτόκια, σημαίνουν χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Καταλαβαίνεται το άτοπο της προσέγγισής τους.

Άποψή μου είναι, οτι θα πρέπει οι κυβερνήσεις, να αφήσουν την ελεύθερη αγορά που τόσο υποστήριζαν, όλα αυτά τα χρόνια, να διορθωθεί μόνη της. Θα είναι βίαιη η προσαρμογή, αλλά τουλάχιστον θα είναι γρήγορη. Έπειτα, αφού η αγορά διορθωθεί, μπορούν οι κυβερνήσεις, τα λεφτά που ρίχνουν τώρα σε μια μαύρη τρύπα, να τα επενδύσουν για να δώσουν νέες κατευθύνσεις στις τοπικές τους οικονομίες. Διαφορετικά θα κάνουμε πολλά χρόνια να ξαναδούμε ασπρη μέρα.

Θα κλείσω με μια νότα αισιοδοξίας. Ας μην αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση σαν μια περίοδο δημιουργικής αποδόμησης, αλλά ως μια περίοδο αποδομητικής δημιουργικότητας. Είμαστε η γενιά που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα δυσθεώρητα προβλήματα που έχουν δημιουργηθει (Βλέπε Οικονομία & Περιβάλλον). Ας μην αφήσουμε τη γενιά που τα δημιούργησε, να μας κυβερνά και να μας δείχνει τί πρέπει να κάνουμε για να τα αντιμετωπίσουμε. Δεν πρέπει να τους ακούσουμε. Οι προτάσεις τους, είναι προτάσεις απελπισίας μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τις καλοπληρωμένες θέσεις τους και τις θέσεις εξουσίας. Πείτε όχι στο κατεστημένο. Μας δίνεται μια ευκαιρία, να αποδομήσουμε τους μηχανισμούς που δημιούργησαν το πρόβλημα. Μας δίνεται μια ευκαιρία, να δημιουργήσουμε έναν νέο κόσμο. Αναλάβετε ευθύνες, βγείτε μπροστά, χαράξτε πορεία, αμφισβητήστε. Οι νέοι άνθρωποι είναι το μέλλον της Γης. Ακόμη και αν κάνετε λάθη, ο κόσμος που θα έχετε φτιάξει, θα είναι ένας καλύτερος κόσμος από αυτόν που υπάρχει. Θα είναι ένας κόσμος που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις δικές σας ανάγκες και ευαισθησίες. Ένας κόσμος βασισμένος στην καθαρή ενέργεια. Ένας κόσμος βασισμένος σε ένα οικονομικό μοντέλο βιώσιμο, που σέβεται το περιβάλλον και τους φυσικούς του πόρους. Ένας κόσμος βασισμένος στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου. Ένας κόσμος όπου ο άνθρωπος θα προστατεύει το περιβάλλον του και δεν θα το καταστρέφει. Ένας κόσμος αρμονίας και ισονομίας.

Οι παραπάνω απόψεις αποτελούν προσωπικές σκέψεις του υπογράφοντος. Δεν αποτελούν προτροπή για υιοθέτηση απόψεων, ενεργειών και συμπεριφορών. Απογορεύεται η πάσης φύσεως ανατύπωση, μέρους ή ολόκληρου του Άρθρου, χωρίς την έγγραφη έγκριση του υπογράφοντος.

* Ο Λάμπρος Μουσελίμης είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών Ε.Μ.Π. είναι κάτοχος (MSE) Master of Software Engineering, και κάτοχος (M.Sc.) in Banking and Finance. Δείτε το blog του: http://crisisofeconomy.blogspot.com και επικοινωνήστε μαζί του στην διεύθυνση: lampros.mousselimis@gmail.com.

ΤΟ ΑΡΧΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ:

"Ενίοτε σε κάποιες γενιές ανθρώπων, δίνεται η ευκαιρία να κάνουν μεγάλα πράγματα.
Ίσως αυτή η γενιά, να είναι η δική σας...."
Νέλσον Μαντέλα 2005

Το συγκεκριμένο άρθρο, δεν αφορά μόνο μια μελέτη για τους λόγους που οδηγηθήκαμε στην κρίση. Αφορά και μια προσπάθεια να εντοπίσουμε προκαταβολικά, προβλήματα που θα προκύψουν από την κρίση αλλά και προβλήματα που θα προκύψουν από την λάθος θεώρηση των πραγμάτων, από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσο πιο γρήγορα εντοπίσουμε το πρόβλημα, τόσο περισσότερο χρόνο έχουμε για να το αντιμετωπίσουμε.

Ας ξεκινήσουμε με μια απλή διαπίστωση, που όμως δεν είναι προφανής. Οι γενετικοί λόγοι που έχουν κάνει τον Καπιταλισμό τόσο πετυχημένο οικονομικό σύστημα, είναι οι ίδιοι λόγοι που τον αποδυναμώνουν.

• Πλεονεξία: “Θέλω να γίνω πλούσιος…” Ποιός από εμάς δεν το έχει σκεφτεί ή δεν έχει προσπαθήσει να ζήσει σαν πλούσιος, παρόλο που δεν είναι; Η πλεονεξία λοιπόν, οδηγεί το σύστημα. Δείτε το παράδειγμα του Χρηματιστηρίου το 1999. Όσοι τουλάχιστον είχαν ασχοληθεί με τα οικονομικά, από κάποιο σημείο και έπειτα, ήξεραν οτι κάτι πηγαίνει λάθος. Και όμως συνέχισαν να επενδύουν χρήματα. Κανείς δεν θέλει να χάσει την ευκαιρία να πλουτίσει. Αυτός όμως ο μηχανισμός δημιουργεί φούσκες και μεγάλη αστάθεια στο Χρηματοοικονομικό σύστημα το οποίο καταρρέει. Στο τέλος αμφισβητείται το ίδιο το σύστημα.


• Αισιοδοξία: Όλοι πιστεύουν οτι τα εταιρικά τους αποτελέσματα, θα είναι καλύτερα χρόνο με το χρόνο. Ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης, θα αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα. Για να εκπληρωθεί όμως αυτός ο στόχος, θα πρέπει να γίνονται συνέχεια όλο και μεγαλύτερες επενδύσεις από την πλευρά των εταιριών. Επομένως από την μία πλευρά έχουμε την αισιοδοξία για κερδοφορία και από την άλλη, η κερδοφορία που κινεί την αγορά, οδηγεί σε αύξηση των επενδύσεων και κατά συνέπεια σε μείωση της κερδοφορίας. Επίσης στατιστικά οδηγούμαστε σε υπερεπένδυση, με σοβαρό κίνδυνο να μην πάρουμε ποτέ πίσω, τα λεφτά που επενδύσαμε. Ειδικά αν βιώσουμε και κάποια οικονομική κρίση, ο κίνδυνος χρεωκοπίας είναι μεγαλύτερος του 95% (δηλ. 95 στις 100 εταιρίες θα κλείσουν) αν οι εταιρίες δεν δείξουν γρήγορα αντανακλαστικά, εγκαταλείποντας μη-επικερδείς δραστηριότητες και κρατώντας μόνο τις επικερδείς.(Με οτι αυτό συνεπάγεται σε απολύσεις.)


• Άκαμπτη Επιβαλλόμενη Νοοτροπία :
  - Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες ένα λιοντάρι; Θα έτρεχες.
  - Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες ένα θάμνο να κουνιέται; Θα έτρεχες.
  - Τί θα έκανες αν ήσουν αντιλόπη και έβλεπες άλλες αντιλόπες να τρέχουν; Θα έτρεχες.

Δεν μένεις, για να δείς τί θα γίνει. Θα χάσεις. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, οι επενδυτικοί οίκοι (hedge funds) που έβλεπαν το σκάσιμο της φούσκας των .com του 1999 και δεν αγόραζαν μετοχές υψηλής τεχνολογίας για να προστατέψουν τους πελάτες τους, έκλεισαν στους 6 μήνες λόγω έλλειψης πελατών, πολύ πριν προλάβουν να επιβεβαιωθούν. Συμπέρασμα : Όταν όλοι τρέχουν, τρέξε και εσύ. Μόνο έτσι, δεν θα χάσεις. Παρόλο που αυτό νομοτελειακά, οδηγεί σε φούσκες και αποσταθεροποίηση του συστήματος........

Τελικό συμπέρασμα: Πάντα θα έχουμε κρίσεις και χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις , εφόσον το οικονομικό σύστημα είναι ο καπιταλισμός. Η συνεχόμενη απαίτηση για ανάπτυξη, οδηγεί σε συνεχόμενα αυξανόμενη κατανάλωση (με παράλληλη μείωση της αποταμίευσης και αύξησης του δανεισμού). Στο τέλος οι πολίτες που αποτελούν την οικονομική βάση της πυραμίδας του πλούτου του καπιταλισμού, δεν έχουν πια χρήματα για να στηρίξουν αυτή την ανάπτυξη και τα πάντα καταρρέουν. Ο καπιταλισμός οδηγεί νομοτελειακά σε καταρρεύσεις.

Απο την άλλη πλευρά υπάρχει τόσο ο κομμουνισμός, όσο και ο σοσιαλισμός σαν οικονομικοκοινωνικά συστήματα. Δεν παράγουν υφέσεις και χρηματοοικονομικές καταρρεύσεις, αλλά δεν παράγουν και οικονομική μεγέθυνση. Έχουν δηλαδή σταθερότητα, αλλά δεν έχουν οικονομική μεγέθυνση. Μεταξύ των τριών, δυστυχώς θα πρέπει να δεχθούμε την αστάθεια του καπιταλισμού. Είναι γραμμένο στα γονίδιά μας.

Τί συνέβει λοιπόν και φτάσαμε ως εδώ; Αρχικά ο καπιταλισμός (Ο οποίος στη σύγχρονη μορφή του, εκπροσωπείται κυρίως από τις τράπεζες και τις πολυεθνικές) μετέτρεψε τον άνθρωπο από αποταμιευτή σε καταναλωτή. Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρθηκαν πιο πρίν: Πλεονεξία, αισιοδοξία, ματαιοδοξία, άκαμπτη επιβαλλόμενη νοοτροπία και φυσικά διαφήμιση. Όταν όμως ο πρώτος στόχος (δηλαδή της δημιουργίας ενός καταναλωτή με την βοήθεια κυρίως της διαφήμισης) επετεύχθη, είδαν οτι ο κόσμος από το 20% των χρημάτων του, που αρχικά αποταμίευε, συνέχιζε να αποταμιεύει το 10%. Τα μισά λοιπόν λεφτά, έμεναν στον κουμπαρά. Όχι όμως στον δικό τους κουμπαρά. Έπρεπε λοιπόν να βρούν έναν τρόπο, να πείσουν τον κόσμο οτι οι αποταμιεύσεις, τους είναι άχρηστες. Και εδώ έρχονται τα Χρηματιστήρια.

Γιατί λοιπόν να ξεπατώνομαι στην δουλειά μια ολόκληρη ζωή, για να βάλω κάποια χρήματα στην άκρη. Μπορώ τώρα να περνάω καλά, ξοδεύοντάς τα για να διασκεδάσω και να κρατήσω λίγα για να παίξω χρηματιστήριο ( στο οποίο θα κερδίσω εκατομμύρια σε μικρό χρονικό διάστημα) και να λύσω το οικονομικό μου πρόβλημα για πάντα. Όμως κανείς δεν τους είχε πεί οτι στο χρηματιστήριο χάνεις κιόλας. Και χάνεις, επειδή η πλεονεξία σου είναι αυτή που θα δημιουργήσει την φούσκα. Ξέχασα να αναφέρω οτι ήδη έχουν ξεκινήσει να δίνονται τα περίφημα μπόνους των στελεχών......Φτάσαμε λοιπόν στην γενιά των υπερκαταναλωτών. Στο τέλος αφού κανείς δεν είχε πλέον αποταμιεύσεις, οι τράπεζες ανέλαβαν το ρόλο του “φίλου” σου, του ”άνθρωπού” σου.

Εδώ έκανε την εμφάνισή της, η απληστία των τραπεζιτών. Πιστωτικές κάρτες, διακοποδάνεια, εορτοδάνεια, δάνεια γάμου, δάνεια για τον νέο επιχειρηματία (παρόλο που με στατιστικές μελέτες 7 στις 10 νέες εταιρίες κλείνουν όταν η οικονομία πηγαίνει καλά – για το τί γίνεται όταν η οικονομία δεν πηγαίνει καλά, προαναφέρθηκα), στεγαστικά δάνεια και άλλα εξωτικού τύπου δάνεια, συγχωρήστε με που δεν τα θυμάμαι όλα, δόθηκαν χωρίς μέτρο προς όλες τις κατευθύνσεις. Το χειρότερο ήταν, οτι δεν εξασφάλισαν σε ποιούς τα έδιναν. Οι τράπεζες δεν προστάτεψαν τον απλό κόσμο, αλλά ούτε και τον εαυτό τους. Δεν έλεγξαν ποτέ τα οικονομετρικά στοιχεία των ατόμων που δάνειζαν, αν είναι δηλαδή σε θέση να τους επιστρέψουν τα χρήματα που δανείστηκαν. Πόσο μάλλον άτομα τα οποία είχαν δανειστεί από όλες τις τράπεζες που υπήρχαν σε ένα κράτος. Στο βωμό του γρήγορου κέρδους και των μπόνους τα τραπεζικά στελέχη ξέχασαν το ρόλο τους, που ήταν η διασφάλιση σταθερότητας στο οικονομικό σύστημα.

Και εκεί ήταν που το παιχνίδι είχε πλέον χαθεί. Ακόμη και αν δεν κατέρρεε η αγορά κατοικίας στις Η.Π.Α. η κατάληξη ήταν προδιαγεγραμμένη. Η φούσκα θα έσκαγε. Δεν γίνεται συνέχεια να ξοδεύουμε χρήματα που δεν έχουμε. Κάποια στιγμή για να δημιουργηθεί πραγματική οικονομία, πραγματικό χρήμα, θα πρέπει να επιστρέψουμε τα χρήματα που δανειστήκαμε. Όταν όμως δεν έχουμε για να τα επιστρέψουμε, τότε δυστυχώς το σύστημα καταρρέει.
Παρόλο που από την φύση μου είμαι αισιόδοξο άτομο θα τολμήσω να κάνω μια πρόβλεψη για την συνέχεια. Η προσγείωση μας στην πραγματικότητα, μόλις έχει αρχίσει. Η κρίση βρίσκεται ακόμη στην αρχή της. Κανένας εν ζωή άνθρωπος δεν θα έχει ξαναβιώσει όσα, θα βιώσουμε εξαιτίας αυτής της κρίσης. Και ο λόγος είναι απλός. Δεν υπάρχουν ικανοί ηγέτες – και αναφέρομαι σε όλη την υφήλιο - που θα μας βγάλουν από την κρίση. Οι ίδιοι που την δημιούργησαν, είναι αυτοί που μας κυβερνούν.

Το τραπεζικό σύστημα προσπαθεί με νύχια και με δόντια να επιβιώσει, μετά τα τραγικά λάθη που έκανε και μας οδήγησε στην σημερινή κατάσταση. Και προσπαθεί να επιβιώσει με οποιοδήποτε τίμημα, αφού ο αγώνας του είναι αγώνας δίχως αύριο. Ερώτηση : Θα εμπιστευόσασταν το μέλλον σας σε κάποιον απελπισμένο; Κι όμως τώρα το κάνουμε. Και κανένας δεν παραπονιέται, γιατί κατά βάθος ξέρουμε, οτι κανένας δεν μας πίεσε να πάρουμε όλες αυτές τις κάρτες και τα δάνεια. Φέρουμε την πλήρη ευθύνη για την σημερινή μας κατάσταση. Είμαστε συμμέτοχοι σε αυτή την κρίση.

Οι ηγέτες που εκλέγαμε για να μας οδηγήσουν σε ένα καλύτερο αύριο, εθελοτυφλούσαν και εκώφευαν καθώς τα εκατομμύρια από τις τράπεζες και τις πολυεθνικές χρηματοδοτούσαν τους προεκλογικούς τους αγώνες. Όμως όλοι εμείς είμασταν αποσχολημένοι με την υπερκατανάλωση για να τα δούμε όλα αυτά. Και τώρα χρωστάμε..... Δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε, γιατί φοβόμαστε μήπως χάσουμε την δουλειά μας....των 700 ευρώ. Που θα γίνουν 600, 500, 400....Δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Το πάρτυ τελείωσε. Τα επόμενα δύο χρόνια θα δούμε ποσοστά ανεργίας που θα φτάσουν το 16%. Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 110% (μετά την αναθεώρηση). Θα δούμε κόσμο να πεινάει και τα έντονα κοινωνικά φαινόμενα θα γίνουν καθημερινό φαινόμενο. Βίαιες συγκεντρώσεις-πορείες, φόνοι, βία, απαγωγές, ληστείες τραπεζών είναι λίγα από τα φαινόμενα που θα βιώνουμε καθημερινά. Το μόνο που μας σώζει ακόμη στην Ελλάδα, είναι το οικογενειακό μοντέλο (όπου ο γονιός βοηθά τα παιδιά μέχρι μεγάλη ηλικία) και το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης. Ως πότε όμως. Ακόμα και αυτές οι αντοχές φτάνουν στο τέλος τους. Ίσως ήρθε η ώρα για μια νέα γενια οικονομικών μεταναστών.

Όποιοι από εσάς είναι παρατηρητικοί, θα εντόπισαν άλλη μία εγγενή αδυναμία του Καπιταλισμού. Ενώ ο Καπιταλισμός χρειάζεται κεφάλαια, προκειμένου να τα επενδύσει για να πετύχει αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης, απαιτεί από τον απλό λαό που αποτελεί τη οικονομική του βάση, όχι μόνο να μην αποταμιεύει, αλλά να δανείζεται χρήματα προκειμένου να έχει να ξοδέψει. Η μακροχρόνια συνέπεια αυτής της τακτικής προφανώς και είναι η κατάρρευση του συστήματος.

Στα παγκόσμια οικονομοτεχνικά μοντέλα όμως, κάτι δεν υπολογίζεται καλά. Ονομάζεται δομικός πληθωρισμός. Είναι ο πληθωρισμός που μας ανακοινώνουν κάθε λίγο και λιγάκι από τα δελτία ειδήσεων. Ο πληθωρισμός που τόσα χρόνια προσπαθούμε να τιθασεύσουμε κάτω από το 3%. Αυτό που λίγοι από εσάς θα ξέρουν, είναι ο τρόπος με τον οποίο οι Κεντρικές Τράπεζες της κάθε χώρας υπολογίζουν τον δομικό πληθωρισμό. Κάθεστε; Αν όχι καθήστε. Θα χρειαστεί πολύ γερά νεύρα για να διαβάσετε τις επόμενες γραμμές.

Η Κεντρική Τράπεζα κάθε κράτους υπολογίζει τον πληθωρισμό, χωρίς να συμπεριλαμβάνει στον υπολογισμό του τις τιμές όλων των προϊόντων τροφίμων, ενέργειας (στην ενέργεια συμπεριλαμβάνεται και το πετρέλαιο) και υπολογιστών. Το αντιλαμβάνεστε; Ακόμη και αν όλα τα νωπά τρόφιμα, το πετρέλαιο, η βενζίνη και οι υπολογιστές αυξηθούν 500%, ο δομικός πληθωρισμός θα μείνει σταθερός. Τα τρόφιμα και οι αυξήσεις σε αυτά (καθώς και σε άλλες κατηγορίες, όπως για παράδειγμα Ένδυση, Ποτά, Υγεία, Μεταφορές Επικοινωνίες, Στέγαση, Αναψυχή, Εκπαίδευση, Ψυχαγωγία, Διαρκή Αγαθά και Λοιπά Αγαθά και Επικοινωνίες), υπολογίζονται στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) (δείτε τα στοιχεία εδώ).

Και η εύλογη ερώτηση είναι η εξής : Αν δεν συμπεριλαμβάνονται όλα αυτά στον υπολογισμό του, τί στο καλό παλεύουν όλον αυτό τον καιρό να κρατήσουν κάτω από το 3%; Την αύξηση στο κόστος παροχής υπηρεσιών και την αύξηση στο κόστος εργασίας, είναι καποιες από τις απαντήσεις. Τί σημαίνει αυτό; Οτι παρόλο που τις κυβερνήσεις δεν τις ενδιαφέρει, αν κάθε μέρα πληρώνετε περισσότερα για να αγοράσεται είδη πρώτης ανάγκης και να βάλετε βενζίνη στο αυτοκίνητό σας, τις ενδιαφέρει μην αυξηθούν οι μισθοί σας πάνω από 3% το χρόνο.
Το χειρότερο όμως “μαγείρεμα” στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) που ανακοινώνεται, γίνεται με την χρήση του “συντελεστή βάρους” ή αλλιώς “σταθμίσεις ΕΟΠ”. Τί είναι η στάθμιση ΕΟΠ και τί μπορεί να μας δείξει γι’αυτούς που μας κυβερνούν; (Στοιχεία εδώ). Διαβάστε το παρακάτω παράδειγμα και θα καταλάβετε (Σημείωση: Αν έχετε κάνει το λάθος να σηκωθείτε, ξανακαθήστε, γιατί δεν θα αντέξετε την συγκίνηση.)

Η “ στάθμιση ΕΟΠ” λοιπόν είναι ένας συντελεστής για κάθε προϊόν, που ανάλογα με τα νούμερα που θέλει να παρουσιάσει η κάθε κυβέρνηση, τον μεταβάλλει, ώστε τελικά να της βγούν τα νούμερα που θέλει. Πείτε λοιπόν οτι έχουμε μόνο δύο προϊόντα σε μια χώρα. Ακραίο παράδειγμα θα μου πείτε, αλλά μας κάνει για να καταλάβετε τον μηχανισμό. Ας δεχθούμε λοιπόν οτι έχουμε, μόνο ψωμί και κουστούμια Armani. Επίσης ας δεχθούμε οτι καθένας μας χαλάει τα ίδια λεφτά για ψωμί και για κουστούμια Armani. Επίσης ας δεχτούμε οτι η αύξηση στην τιμή του ψωμιού (δηλαδή η αύξηση στον ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή)) είναι 60% το χρόνο και στα κουστούμια Armani 3%. Τέλος ας δεχθούμε οτι η κυβέρνηση θέλει να παρουσιάσει ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) μέχρι 3,6%. Πώς μπορεί να το πετύχει; Θα δώσει στάθμιση ΕΟΠ 0.99 στα κουστούμια Armani και στάθμιση ΕΟΠ 0.01 στο ψωμί. Άρα ο τελικός ΔΤΚ (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) θα είναι : 0.01*60% + 0.99*3% = 0.6% + 2.97% = 3.57% Βέβαια μια τέτοια κυβέρνηση δεν νοιάζεται για το αν θα πεθάνεις στην πείνα, αλλά στο κάτω-κάτω, όλοι μια μέρα θα πεθάνουμε......Τουλάχιστον στην κηδεία μας θα φοράμε ωραίο κουστούμι........

Έτσι όμως δημιουργείται ένα τεράστιο πρόβλημα. Αν οι αυξήσεις των προϊόντων είναι μεγαλύτερες από τις αυξήσεις μισθών που παίρνουμε, τότε κάθε χρόνο που περνάει, γινόμαστε φτωχότεροι. Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν ούτε για τον πραγματικό πληθωρισμό, ούτε για τους “μαγικούς συντελεστές” , για να μην πώ οτι αποτελούν επτασφράγιστο μυστικό (γιατί άραγε;;;), αλλά η εκτίμησή μου είναι οτι η μέση ετήσια αύξηση στα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα είναι 9-10%, τα τελευταία 7 χρόνια. Δηλαδή μια οικογένεια πληρώνει στην καθημερινότητά της 82-95% περισσότερα χρήματα από ότι το 2000 (Τα επίσημα στοιχεία μετά από τους υπολογισμούς βάσης μιλάνε για 62%). Βεβαίως οι μισθοί δεν ακολούθησαν την ίδια εξελικτική πορεία... Επίσης από επίσημες μελέτες, έχει βρεθεί οτι όσο μικρότερο είναι το εισόδημα κάποιου, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του εισοδήματός του, που δαπανά για αυτά τα αγαθά. Άρα οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και το ποσοστό των φτωχών αυξάνεται με γεωμετρικό ρυθμό.

Προφανώς κάποιος δεν κάνει σωστά την δουλειά του. Σίγουρα οι ηγέτες μας, που δε νομοθετούν υπέρ μας, παρόλο που γι’αυτό τους εκλέγουμε. Έπειτα οι τραπεζίτες, οι οποίοι τυφλωμένοι από το πάθος του εύκολου πλουτισμού, ξέχασαν οτι η βάση της οικονομίας αποτελείται από απλούς ανθρώπους και φρόντισαν να τους εξαθλιώσουν οικονομικά. Το άμεσο επακόλουθο όλων των παραπάνω, το παρακολουθείτε στην σούπερ ντούπερ πλάσμα ή υγρών κρυστάλλων τηλεόρασή σας, στο σούπερ ντούπερ σπίτι σας, που αγοράσατε με την ευγενική χορηγία κάποιας τράπεζας, υποθηκεύοντας το υπόλοιπο της ζωής σας για να ξεπληρώσετε το χρέος. Και τώρα δυστυχώς ή σε λίγο από τώρα, θα συνειδητοποιήσετε, οτι το σπίτι που πήρατε 250000 ευρώ (και που για να το ξεπληρώσετε θα χρειαστεί να δώσετε 470000 ευρώ σε 25-30 χρόνια) σε λίγο καιρο θα στοιχίζει 150000. Και βεβαίως οι κύριοι υπεύθυνοι για όλη αυτή την κατάσταση τροφοδοτούνται με χρήμα, (με την πρόφαση, οτι αν δεν χρηματοδοτηθούν, το σύστημα θα καταρρεύσει) για να συνεχίσουν την διαιώνιση του συστήματος που μας οδήγησε στην κατάρρευση.

Αλήθεια, υπάρχει καμία λογική σε αυτό; Υπάρχει καμία λογική στο γεγονός, οτι θα κληθούμε στα επόμενα χρόνια, να πληρώσουμε υπέρογκα ποσά φορολογίας, προκειμένου να σώσουμε τις ιδιωτικές τράπεζες; Δεν θυμάμαι στα 32 μου χρόνια κάποιο πρωϊ, να χτυπάει το κουδούνι μου και ανοίγοντας, να βλέπω έναν τραπεζίτη να μου δίνει μια βαλίτσα χρήματα, από τα υπερκέρδη που συσσώρευαν οι τράπεζες τόσα χρόνια. Ούτε θυμάμαι κανέναν τραπεζίτη να σου δίνει δανεικά χωρίς να χρειαστεί να υποθηκεύσεις κάτι. Οπότε αν είναι να τους δανείσω τα λεφτά μου, τώρα που με έχουν ανάγκη, ας το κάνουμε σωστά και ας τις κρατικοποιήσουμε πλήρως.

Και κάτι ακόμη. Από πότε τα κράτη χρειάζεται να δανείζονται χρήματα από τις τράπεζες με την έκδοση ομολόγων, πληρώνοντας τόκο στις τράπεζες; Από πότε αφήσαμε ολόκληρα κράτη να γίνουν πελάτες των τραπεζών; Απο πότε αφήσαμε να υποθηκευτεί με τόσο άσχημο τρόπο το μέλλον μας; Εγώ ήξερα οτι όποτε το κράτος χρειάζεται χρήματα, τα τυπώνει στο Νομισματοκοπείο. Δεν τα δανείζεται με επιτόκιο από εμπορικές τράπεζες... Θυμάται άραγε κανείς πότε έγινε αυτό;

Θα κλείσω με μια νότα αισιοδοξίας. Ας μην αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση σαν μια περίοδο δημιουργικής αποδόμησης, αλλά ως μια περίοδο αποδομητικής δημιουργικότητας. Είμαστε η γενιά που θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα δυσθεώρητα προβλήματα που έχουν δημιουργηθει (Βλέπε Οικονομία & Περιβάλλον). Ας μην αφήσουμε τη γενιά που τα δημιούργησε, να μας κυβερνά και να μας δείχνει τί πρέπει να κάνουμε για να τα αντιμετωπίσουμε. Δεν πρέπει να τους ακούσουμε. Οι προτάσεις τους, είναι προτάσεις απελπισίας μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τις καλοπληρωμένες θέσεις τους και τις θέσεις εξουσίας. Πείτε όχι στο κατεστημένο.

Μας δίνεται μια ευκαιρία, να αποδομήσουμε τους μηχανισμούς που δημιούργησαν το πρόβλημα. Μας δίνεται μια ευκαιρία, να δημιουργήσουμε έναν νέο κόσμο. Αναλάβετε ευθύνες, βγείτε μπροστά, χαράξτε πορεία, αμφισβητήστε. Οι νέοι άνθρωποι είναι το μέλλον της Γης. Ακόμη και αν κάνετε λάθη, ο κόσμος που θα έχετε φτιάξει, θα είναι ένας καλύτερος κόσμος από αυτόν που υπάρχει. Θα είναι ένας κόσμος που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις δικές σας ανάγκες και ευαισθησίες. Ένας κόσμος βασισμένος στην καθαρή ενέργεια. Ένας κόσμος βασισμένος σε ένα οικονομικό μοντέλο βιώσιμο, που σέβεται το περιβάλλον και τους φυσικούς του πόρους. Ένας κόσμος βασισμένος στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου. Ένας κόσμος όπου ο άνθρωπος θα προστατεύει το περιβάλλον του και δεν θα το καταστρέφει. Ένας κόσμος αρμονίας και ισονομίας.

Οι παραπάνω απόψεις αποτελούν προσωπικές σκέψεις του υπογράφοντος. Δεν αποτελούν προτροπή για υιοθέτηση απόψεων, ενεργειών και συμπεριφορών. Απογορεύεται η πάσης φύσεως ανατύπωση, μέρους ή ολόκληρου του Άρθρου, χωρίς την έγγραφη έγκριση του υπογράφοντος.

* Ο Λάμπρος Μουσελίμης είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών Ε.Μ.Π. είναι κάτοχος (MSE) Master of Software Engineering, και κάτοχος (M.Sc.) in Banking and Finance. Δείτε το blog του: http://crisisofeconomy.blogspot.com και επικοινωνήστε μαζί του στην διεύθυνση: lampros.mousselimis@gmail.com.

[Photo credit: i-stock: 000007358300]