Στρατηγική Επιχειρήσεων: SWOT Analysis

Γράφει ο Τάσος Αραμπατζής *

Ήθελα να ξεκινήσω με τα βασικά πράγματα για το «Τι είναι στρατηγική;», αλλά όπως είδα με πρόλαβε ήδη ο Βασίλης. Συνοψίζοντας τα λεγόμενα του:

"Η επιχειρηματική στρατηγική (στο βάθος) έχει έναν κύριο στόχο: Την αύξηση της κερδοφορίας της επιχείρησης. Από εκεί ξεκινούν όλα. Κάθε επιχείρηση προσπαθεί να ανταγωνιστεί επιτυχημένα, να βρει σωστούς συνεργάτες, να πάρει σωστές αποφάσεις και να κερδίσει περισσότερους πελάτες. Προσπαθεί να αυξήσει τα κέρδη της. Ο τρόπος με τον οποίο θα τα καταφέρει, έχει να κάνει με την στρατηγική που πρόκειται να ακολουθήσει."

Τα στάδια που περιλαμβάνει (κλασσική προσέγγιση τουλάχιστον, βλ. Andrews, 1971; Ansoff, 1965) τα εξής στάδια:

• Σχεδιασμός Στρατηγικής (Strategy Formulation)
• Εφαρμογή της Στρατηγικής (Strategy Implementation)
• Έλεγχος Αποτελεσμάτων (Strategic Control)

Βέβαια έχουν γίνει «ιστορικές» διαμάχες για το κατά πόσο μπορεί να γίνουν αυτά τα στάδια το ένα μετά το άλλο, ή όχι (με κύριο «αντίπαλο» τον Henry Mintzberg!), διαμάχη που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα (Liedtka, 2005). Σκοπός αυτού του άρθρου όμως δεν είναι αυτός, αλλά να δώσει κάποια «πρακτικά» εργαλεία (strategic tools), ώστε να μπορέσουν οι αναγνώστες του blog να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις όσον αφορά την στρατηγική της επιχείρησης τους.

Για να εντοπίσει μια επιχείρηση την στρατηγική της, πρέπει να λάβει υπόψην της, τις παρακάτω παραμέτρους:

• Ποιες είναι οι δυνάμεις και ποιες οι αδυναμίες της επιχείρησης; (Strengths & Weaknesses)
• Ποιες είναι οι ευκαιρίες και ποιες οι απειλές στον κλάδο που δραστηριοποιούνται; (Opportunities & Threats)
• Ποιες είναι οι αξίες αυτών που θα υλοποιήσουν την στρατηγική;
• Ποιες είναι οι ευρύτερες κοινωνικές προσδοκίες από την επιχείρηση;

Αν απαντήσεις κανείς τα παραπάνω ερωτήματα θα μπορέσει να λάβει κάποιες γενικές κατευθύνσεις για το που πρέπει να “οδηγήσει” την επιχείρηση του.

Για να βοηθήσουμε, ακόμα περισσότερο λοιπόν τους επιχειρηματίες, θα δείξουμε πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την SWOT Analysis (δείτε επίσης και εδώ με παράδειγμα χρήσης) για να λάβουν απαντήσεις (τα 2 πάνω κουτάκια του LCAG Framework).

Η SWOT Analysis είναι το πιο ευρύτερα χρησιμοποιημένο στρατηγικό εργαλείο, χρησιμοποιείται –στο εξωτερικό τουλάχιστον- μέχρι και από το 70% των επιχειρήσεων.
Ξεκινάμε με την «εσωτερική ανάλυση» της εταιρίας μας, βρίσκοντας τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες μας. Στην συνέχεια αναλύουμε το «εξωτερικό περιβάλλον», ανακαλύπτοντας πιθανούς κινδύνους ή ευκαιρίες που υπάρχουν.

Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα κατάστημα λιανικής πώλησης ρούχων σε μικρή επαρχιακή πόλη της Ελλάδα, μπορεί να κάνουμε την εξής SWOT ανάλυση:

Κάνοντας λοιπόν μια τέτοια ανάλυση, βοηθάμε να «δούμε» πιο οργανωμένα την επιχείρηση μας, κάνοντας τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική αξιολόγηση δυνατών-αδύνατων σημείων και ευκαιριών-απειλών!

Στην προκειμένη περίπτωση μπορεί για παράδειγμα ο ιδιοκτήτης του παραπάνω καταστήματος να πάρει την απόφαση να προσφέρει πλέον και «κλασσικά» ρούχα στο κατάστηματα, ή να ανοίξει ένα καινούριο κατάστημα μέσω του προγράμματος επιδότησης που να πουλάει παπούτσια, εκμεταλλευόμενος το δυνατό brand name και την ήδη υπάρχουσα πελατιακή βάση του!

Ένα άλλο παραδειγμα SWOT για μια αεροπορική εταιρία, θα μπορούσε να είναι το παρακάτω:

Γενικά, κάνοντας μια SWOT Ανάλυση πρέπει να προσπαθούμε να «λύνουμε» τα προβλημάτα (αδυναμίες μας) και να βρίσκουμε στρατηγικές που θα εξουδετερώνουν τις υπάρχουσες απειλές στο εξωτερικό περιβάλλον. Επιπλέον θα πρέπει να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες στο εξωτερικό περιβάλλον, αξιοποιώντας τις δυνάμεις τις επιχείρησης μας.

Κλείνοντας, ας μην ξεχνάμε ότι η παραπάνω ανάλυση δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια «αναλυτική διαδικασία», που μας βοηθάει δηλαδή να οργανώσουμε τις πληροφορίες και τις σκέψεις μας, παρά μια διαδιακασία που μας δίνει αποφάσεις. Πρακτικά σημαίνει ότι καλό θα ήταν να χρησιμοποιείται για να δημιουργεί ιδέες και να χρησιμοποιείται σε συζητήσεις περί στρατηγικής της επιχείρησης!

Θα προσπαθήσω να γράψω και άλλα άρθρα τους επόμενους μήνες σχετικά με την στρατηγική επιχειρήσεων και ειδικότερα με στρατηγικά εργαλεία, που είναι εξάλλου το πάθος και το αντικείμενο σπουδών μου.

* Ο Τάσος Αραμπατζης (tasos.arampatzis@gmail.com) είναι απόφοιτος τους τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (dmst.aueb.gr) και μεταπτυχιακός φοιτητής στο MScBA in Strategic Management, στο Rotterdam School of Management (rsm.nl). Ως specton κάνει blogging στο akyro.net