επιχειρείν: Ιουνίου 2009

Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009

Πως θα γίνει μια επιχείρηση επιτυχημένη; Μέρος Β - Στρατηγική Τοποθέτηση

Γράφει ο Τάσος Αραμπατζής *

Στο πρώτο μέρος του άρθρου, αναφερθήκαμε στον κλάδο στον οποίον δραστηριοποείται η επιχείρηση, και κατά πόσο αυτός είναι ‘ελκυστικός’ ή όχι. Στο Β Μέρος θα μιλήσουμε για το πως μπορεί να ανταγωνιστεί μια επιχείρηση όταν δραστηριοποιείται σε έναν συγκεκριμένο κλάδο, με τρόπο ώστε να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της, και επομένως να είναι επιτυχημένη.

Σύμφωνα με τον Porter, υπάρχουν δύο είδη στρατηγικών επιλογών:

Να προσφέρεις το προϊόν/ υπηρεσία σου σε χαμηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές σου.
Να προσφέρεις διαφοροποιημένο προϊόν, που θα δικαιολογεί την υψηλότερη τιμή του.

Αν βάλουμε αυτές τις στρατηγικές σε ένα 2x2 matrix, με 2η διάσταση το αν απευθύνεται η επιχείρηση στο ευρύ κοινό, ή σε κάποιο εξειδικευμένο τμήμα της αγοράς (niche), παίρνουμε τις παρακάτω 4 στρατηγικές με τις οποίες μπορεί να ανταγωνιστεί μια επιχείρηση :

Για να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι παραπάνω στρατηγικές, θα αναφερθούμε σε κάποια παραδείγματα από τον κόσμο των επιχειρήσεων:

Α) Ηγεσία Κόστους

Ένα παράδειγμα εταιρίας που έχει υιοθετήση την στρατηγική ‘Ηγεσία Κόστους’ είναι η easyJet, όπου προσφέρει το ίδιο προϊόν με τις άλλες αεροπορικές εταιρίες (πτήσεις), αλλά σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
Ένα άλλο παράδειγμα εταιρίας ‘Ηγεσίας Κόστους’, είναι τα supermarket LIDL, που προσφέρουν παρόμοια προϊόντα με τα υπόλοιπα καταστήματα, αλλά σε πολύ χαμηλή τιμή. (Παρατήρηση: Υπάρχει περίπτωση αυτά τα προϊόντα, όπως στα LIDL, να μην είναι κάποιας γνωστής μάρκας-brand, ή ακόμα να είναι (ή να θεωρούνται από τους πελάτες) χαμηλότερης ποιότητας)
Τελευταίο παράδειγμα είναι τα καταστήματα επίπλων ΙΚΕΑ, που προσφέρουν τα προϊόντα τους σε πάρα πολύ χαμηλή τιμή, ειδικότερα σε σύγκριση με τα ‘παραδοσιακά’ επιπλάδικα. (λόγω τυποποίησης και DIY προϊόντων).

Β) Διαφοροποίηση

Κλασσικό παράδειγμα εταιρίας που χρησιμοποιεί την στρατηγική ‘Διαφοροποίησης’ είναι η Apple, όπου προσφέρει προϊόντα, πχ Mac ή iPod, που ανώτερης ποιότητας (και brand image), γι’αυτό και οι πελάτες υποχρεώνονται να πληρώνουν μια υψηλότερη τιμή.
Ένα άλλο παράδειγμα, είναι η εταιρία Ferrari, που προσφέρει τα αυτοκίνητα της σε πάρα πολύ υψηλές τιμές, και λίγοι έχουν την δυνατότητα να τα αγοράσουν.
Τελευταίο παράδειγμα είναι η εταιρία επωνύμων ρούχων Armani, όπου προσφέρει τα προϊόντα της σε πολύ υψηλές τιμές (κυρίως και πάλι λόγω brand name).

Όπως γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω, οι δύο διαφορετικές στρατηγικές επιλογές έχουν διαφορετικά ‘χαρακτηριστικά’, γι’αυτό και θα αναφέρουμε τις κύριες διαφορές τους:

Ηγεσία Κόστους

Αποδοτικό μέγεθος (mass production)
Τυποποίηση
Σχεδίαση για την μείωση κόστους
Έλεγχος δαπανών (πχ R&D)
Αποφυγή ‘οριακών’ πελατών

Διαφοροποίηση

Έμφαση στην ποιότητα
Καινοτομία
Σχεδίαση
Αξιοπιστία
Εικόνα και επωνυμία
Εξυπηρέτηση
Ολοκληρωμένες Υπηρεσίες

Φυσικά, αξίζει να αναφερθεί ότι τα παραπάνω αλλάζουν συνεχώς, και ειδικότερα αυτές τις μέρες που ζούμε (με την αύξηση του ανταγωνισμού είναι δύσκολο να έχει κάποια επιχείρηση διατηρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, τυποποίηση/ μαζικοποίηση μοναδικών χαρακτηριστικλων κτλ). Ο Porter έχει δεχθεί αρκετή κριτική για το παραπάνω μοντέλο, αλλά παρόλα αυτά είναι χρήσιμο σημείο αναφοράς ακόμα και σήμερα. Στο τρίτο, και τελευταίο, μέρος των άρθρων θα αναφερθούμε στο πως μπορεί εύκολα να ‘ανιχνεύσει’ μια εταιρία τις δραστηριότητες της και να μπορέσει να τις διαφοροποιήσει ώστε να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, και να γίνει επιτυχημένη.

(για αυτό το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν άρθρα του M. Porter καθώς επίσης και στοιχεία από παρουσίαση του καθηγητή Λιούκα)

* Ο Τάσος Αραμπατζής (tasos.arampatzis@gmail.com) είναι απόφοιτος τους τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας και μεταπτυχιακός φοιτητής στο MScBA in Strategic Management, του Rotterdam School of Management. Ως specton κάνει blogging στο άκυρο.net

Follow Tasos Arampatzis @ twitter

Διαβάστε επίσης:

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2009

Κοστολόγηση προϊόντων: Πόσο μέσα είσαστε;

Αν αγοράσετε κάτι 100 και το πουλήσετε 120 πόσο είναι το ποσοστό κέρδους που έχετε βγάλει; Το πρόβλημα φαίνεται σίγουρα απλό, και επειδή πολλοί θα βιαστείτε να πείτε 20%, σας καλώ να το ξανασκεφτείτε!! Και αν το ξανασκεφτείτε και πείτε “σωστά είναι λιγότερο αφού δεν έχουμε βάλει λειτουργικά, μεταφορικά, φόρους κτλ.” σας λέω πως θα πρέπει και πάλι να το ξανασκεφτείτε!!

Το λάθος που κάνουν οι περισσότεροι είναι να διαιρούν το κέρδος τους με την τιμή κόστους (20 προς 100), ενώ αυτό που θα έπρεπε να κάνουν είναι να διαιρούν το κέρδος τους με την τιμή πώλησης του προϊόντος ή της υπηρεσίας τους (20 προς 120). Οι περισσότεροι νομίζουν πως έχουν κέρδος 20% κάτι το οποίο δεν είναι ακριβές (αυτό είναι το markup ποσοστό). Το πραγματικό περιθώριο κέρδους τους είναι 16,7% μειωμένο κατά 3,3% από την αρχική τους πρόβλεψη (20/120 = 0,1667)!! Και λίγο πιο επιστημονικά, προκύπτει ως εξής: Περιθώριο Κέρδους = 1 – [1 / (markup+1)].

Το “μαθηματικό” αυτό λάθος, μπορεί να σημαίνει πολλά μέσα στην επιχείρηση αφού ο κάθε επιχειρηματίας νομίζοντας πως δουλεύει με ένα συγκεκριμένο ποσοστό κέρδους στην πραγματικότητα δουλεύει με άλλο και αν θεωρήσουμε πως στην τελική τιμή πώλησης προσθέσει και μια πιθανή έκπτωση προς τον πελάτη, ας πούμε της τάξης του 10%, τότε το ποσοστό κέρδους του μειώνεται ακόμα περισσότερο στο 7,4%. Όχι δεν έχω κάνει λάθος τις πράξεις μου, αν αγοράσετε κάτι 100 και το πουλήσετε 120 δίνοντας στον πελάτη σας έκπτωση 10%, στην πραγματικότητα δουλεύετε με ποσοστό κέρδους 7,4% !!

Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο με αριθμούς, νομίζω όμως πως το προηγούμενο παράδειγμα δείχνει πόσο αναγκαίο είναι για την κάθε μικρή ή μεγάλη επιχείρηση να καταλάβει και να κάνει πράξη την σωστή κοστολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών της. Πολλοί μπορεί να τα γνωρίζουν όλα αυτά και να τα εφαρμόζουν ήδη, όμως υπάρχουν ακόμα περισσότεροι που δεν τα έχουν σκεφτεί ποτέ. Προσπαθήστε εκτός από το ταλέντο στη δουλεία σας να αποκτήσετε και “Οικονομική Σκέψη”.

Photo credit: iStock_000002440433